ANALIZA

STANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY JAŚWIŁY

za 2014 rok

kwiecień 2015r.

1. Wstęp

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz. U. z 2013r., poz. 1399 z późn. zm.) jednym z zadań Gminy jest dokonanie corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych Gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Analiza ta ma zweryfikować możliwości techniczne i organizacyjne gminy w zakresie możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania, a także potrzeb inwestycyjnych, kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Ma również dostarczyć informacji o liczbie mieszkańców, liczbie właścicieli nieruchomości, którzy nie wykonują obowiązków określonych w ustawie, a także ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy, a w szczególności zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania przeznaczonych do składowania. Analiza ma dostarczyć niezbędnych informacji dla stworzenia efektywnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi

2. Zagadnienia ogólne

Zgodnie z „Planem Gospodarki Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2012-2017”, przyjętym Uchwałą nr XX/233/12 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 21 czerwca 2012 roku, przyjęto działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania:

1. Gospodarka odpadami w województwie opiera się na wskazanych w planie regionach gospodarki odpadami (RGO). Odpady komunalne zmieszane, odpady z pielęgnacji terenów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania mogą być zagospodarowywane tylko i wyłącznie w ramach danego regionu.

2. W każdym RGO wyznacza się instalacje regionalne oraz instalacje zastępcze.

3. W ramach RGO wydziela się obszary objęte projektami finansowanymi w ramach POIiŚ (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko). Gminy objęte projektami, ze względu na konieczność zachowania trwałości projektu oraz dla potwierdzenia uzyskania efektu ekologicznego (zgodnie z umowami lub porozumieniami wynikającymi z dofinansowania z POIiŚ) zobowiązane są kierować odpady do wskazanych instalacji regionalnych (przez wyznaczony okres trwałości projektu).

4. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. Przyjęto ponadto działania w zakresie selektywnego zbierania odpadów na terenie województwa podlaskiego obejmujące (wg WPGO 2012-2017):

1. Prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania, co najmniej następujących frakcji odpadów komunalnych:

a. odpady zielone z pielęgnacji ogrodów i parków,

b. papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.),

c. odpady opakowaniowe ze szkła

d. opakowania wielomateriałowe,

e. tworzywa sztuczne i metale,

f. zużyte baterie i akumulatory,

g. zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,

h. przeterminowane leki,

i. chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.),

j. meble

i inne odpady wielkogabarytowe,

k. odpady budowlano-remontowe.

l. zużyte opony.

2. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne.

3. Systemy selektywnego zbierania odpadów w poszczególnych gminach należy dostosować do lokalnych uwarunkowań technicznych, organizacyjnych i społecznych, w powiązaniu z potrzebą osiągnięcia określonych prawem poziomów zagospodarowania poszczególnych odpadów.

4. Jednym z systemów selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych może być zbiórka odpadów opakowaniowych po napojach przez jednostki handlowe, jako opakowania jednostkowe objęte kaucją;

5. Odpady zebrane selektywnie należy gromadzić i transportować w sposób zapobiegający ich zmieszaniu.

6. Organizacja w gminach Punktów Selektywnego Gromadzenia Odpadów.

7. Organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych, np. w oparciu o:

-sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych placówki handlowe, apteki, zakłady serwisowe oraz punkty zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. przeterminowane lekarstwa, oleje odpadowe, baterie, akumulatory),

-stacjonarne lub mobilne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych,

-regularne odbieranie odpadów niebezpiecznych od mieszkańców prowadzących ich selektywne zbieranie przez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

8. Przedsiębiorstwa zbierające odpady na terenie województwa podlaskiego zobowiązane są do osiągnięcia celów ilościowych.

9. Powstające w gospodarstwach domowych odpady ulegające biodegradacji powinny być w pierwszej kolejności wykorzystywane przez mieszkańców we własnym zakresie np. poprzez kompostowanie w przydomowych kompostownikach w zabudowie jednorodzinnej i terenach wiejskich. Kompostowanie w przydomowych kompostownikach może być elementem ograniczania ilości powstających odpadów biodegradowalnych i uwzględniane przy wyliczaniu wypełnienia limitu ograniczenia ilości odpadów biodegradowalnych kierowanych do składowania;

10. Sposób zbierania odpadów musi być odpowiedni dla przyjętych w zakładach zagospodarowania odpadów technologii przekształcania odpadów, do których odpady będą kierowane.

11. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów, takich jak:

-kompostowni odpadów z selektywnej zbiórki,

-instalacji fermentacji odpadów ulegających biodegradacji,

-instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych,

-zakładów termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych,

12. Stosowanie technologii spełniających kryteria BAT.

13. Monitorowanie wskazanych w WPGO wskaźników wytwarzania odpadów oraz wspieranie działań związanych z badaniem odpadów

• Od 1.07.2013 roku ustawodawca scedował na gminy obowiązek zagospodarowania odpadów komunalnych. Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach odbiór odpadów komunalnych i ich zagospodarowanie od właścicieli nieruchomości zamieszkałych realizowane jest przez BIOM Sp. z o.o. w Dolistowie Starym. Firma została wybrana w trybie przetargu nieograniczonego. Umowa została zawarta na okres od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2015 r.

• Na terenie Gminy Jaświły zorganizowano punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych zlokalizowany przy Zakładzie Recyklingu w Dolistowie Starym 144.

3. Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.

Gmina Jaświły należy do regionu północnego zgodnie z WPGO 2012-2017. Region północny obejmuje 34 gminy zamieszkałe przez 278 311 osób (stan na 2011r.) w Regionie znajduje się wydzielony Obszar Koszarówka (144 460 osób), objęty projektem finansowanym w ramach POliŚ. Gminy znajdujące się w Obszarze Koszarówka, ze względu na konieczność zachowania trwałości projektu oraz dla potwierdzenia uzyskania efektu ekologicznego powinny kierować odpady (zgodnie z umowami lub porozumieniami wynikającymi z dofinansowania POliŚ) do ZZO Koszarówka przez wyznaczony okres trwałości projektu. Pozostałe gminy RGO Północ kierują odpady komunalne do pozostałych instalacji Regionu.

Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych związane są z ich zagospodarowaniem w poszczególnych instalacjach do odzysku (głównie instalacje mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych) lub unieszkodliwiania (głównie składowanie odpadów na składowiskach).

Biom Sp. z o.o. z siedzibą w Dolistowie Starym, 19- 124 Jaświły jest operatorem Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Koszarówce (tzw. RIPOK- regionalna instalacja przetwarzania odpadów komunalnych). Od 1 stycznia 2014 roku RIPOK jest w pełni eksploatowana. Został zrealizowany podstawowy zakres Projektu „Biebrzański System Gospodarki Odpadami- etap II” dla 17 gmin członkowskich Związku Komunalnego Biebrza oraz dla gmin: Janów i Korycin zgodnie z zawartymi z większością gmin porozumieniami do umowy wykonawczej z dnia 10.10.2011r. Dostarczone niesegregowane odpady komunalne są poddawane mechaniczno- biologicznemu przetworzeniu w sortowni i kompostowni (tzw. MBP- mechaniczno- biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych). Na sortowni następuje odzysk surowców wtórnych oraz odbierana jest frakcja podsitowa, która jest kierowana do kompostowni, w której odpady biodegradowalne i selektywnie zebrane odpady zielone ulegają biologicznemu przetworzeniu. Pozostałości z procesu, tzw. balast kierowany jest na składowisko, a odebrane w sortowni surowce wtórne są przekazywane odpłatnie do recyklerów. Oprócz tego w sortowni odbierane są odpady niebezpieczne i przekazywane do specjalistycznych instalacji. Docelowo w ZZO będą również przetwarzane odpady wielkogabarytowe oraz budowlane.

Zgodnie z powyższą umową wykonawczą opłata za zagospodarowanie i unieszkodliwianie zmieszanych odpadów komunalnych jest naliczana w okresach miesięcznych na podstawie rzeczywistej ilości odpadów z terenu całej gminy przekazanych przez lokalnych operatorów do RIPOK. Cena przyjęcia 1 Mg (tony) odpadów w 2014 roku wynosiła 295,00 zł netto. W przypadku odpadów selektywnie zebranych i segregowanych „u źródła” Spółka nieodpłatnie przyjmuje w instalacji RIPOK powyższe odpady pod warunkiem, że gmina przekazuje wszystkie rodzaje odpadów selektywnie zebranych- włącznie z segregowanymi „u źródła” i odpady dostarcza Operator lub Spółka odbiera je z gminnych punktów selektywnej zbiórki (PSZOK).

Zmieszane odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy są przyjmowane od lokalnych operatorów w ramach RIPOK na podstawie zawartych umów pomiędzy Spółką, a Operatorem. Opłata za zagospodarowanie i unieszkodliwienie odpadów jest naliczana na podstawie rzeczywistej ilości odpadów przekazanych przez danego Operatora. Stawka za przyjęcie 1 Mg niesegregowanych odpadów komunalnych w 2014 roku również wynosiła 295, 00 zł netto.

Tabela 1. Regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych w Regionie Północnym i zastępczej obsługi regionu

* wg Planu Gospodarki Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2012-2017

Tabela 2. Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych w procesach odzysku wraz z podaniem mocy przerobowych instalacji oraz masą odpadów przekazanych do instalacji.

• Kod odpadów 200301- niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne

Opracowanie własne na podstawie Sprawozdania Wójta Gminy Jaświły z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za rok 2014

4. POTRZEBY INWESTYCYJNE ZWIĄZANE Z GOSPODAROWANIEM ODPADAMI KOMUNALNYMI

Potrzeby inwestycyjne dla gminy Jaświły w roku 2014 wynikają z :

• realizacji systemu selektywnego zbierania

• budowy ZZO w Koszarówce

• utrzymania PSZOK

Zgodnie z uchwałą Nr XXVII/164/13 Rady Gminy Jaświły z dnia 29 listopada 2013 roku o regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jaświły organizacja selektywnego zbierania odpadów komunalnych obejmuje:

- system odbierania „u źródła”, w którym wyselekcjonowane frakcje odpadów odbierane będą bezpośrednio z posesji, z częstotliwością określoną w regulaminie

- system „ donoszenia”, w którym mieszkańcy dostarczają zebrane przez siebie frakcje odpadów do punktu zbiórki surowców wtórnych jakim jest Zakład Recyklingu BIOM Sp. z o.o. w Dolistowie Starym.

W celu wywiązania się z ustawowego obowiązku utworzenia punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców (art. 3 ust. 2 pkt 6) Gmina Jaświły powierzyła Spółce BIOM od dn. 1 lipca 2013 roku prowadzanie gminnego punktu selektywnej zbiórki (PSZOK) na terenie Gminy Jaświły, zlokalizowanego w Dolistowie Starym. Zgodnie z porozumieniem Nr 7/G/BSGO-II/2013 z dnia 28.06.2013 r. ustalono ryczałtowe miesięczne wynagrodzenie dla Wykonawcy za prowadzenie PSZOK w wys. 500, 00 zł netto plus podatek VAT.

PSZOK w Dolistowie Starym przyjmuje następujące frakcje odpadów komunalnych:

• papier i makulatura, w tym odpady opakowaniowe

• tworzywa sztuczne, w tym odpady opakowaniowe

• szkło, w tym odpady opakowaniowe

• metale, w tym odpady opakowaniowe

• opakowania wielomateriałowe

• odpady komunalne ulegające biodegradacji , w tym odpady opakowaniowe ulegające biodegradacji

• zużyte baterie i akumulatory

• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny

• meble i inne odpady wielkogabarytowe

• odpady budowlane i rozbiórkowe

• zużyte opony

• odpady zielone

V. KOSZTY PONIESIONE W ZWIĄZKU Z ODBIERANIEM, ODZYSKIEM, RECYKLINGIEM I UNIESZKODLIWIANIEM ODPADÓW KOMUNALNYCH

Z danych będących w posiadaniu Gminy wynika, że w okresie od 1.01.2014r. do 31.12.2014r. koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych wyniosły 279 171, 70 zł brutto.

6. LICZBA MIESZKAŃCÓW

Gmina Jaświły liczy 5351 mieszkańców. Jest to stan na dzień 31.12.2014 roku. Dane zostały pozyskane z Urzędu Stanu Cywilnego w Jaświłach. Systemem gospodarki odpadami objęto do końca 2014 roku 1091 gospodarstw domowych.

VII. LICZBA WŁAŚCICIELI NIERUCHOMOŚCI, KTÓRZY NIE ZAWARLI UMOWY, O KTÓREJ MOWA W ART. 6 UST.1

Zgodnie z art. 6c ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Rada Gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. W związku z tym, że Rada Gminy w Jaświłach nie podjęła w/w uchwały, właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne są zobligowani do zawarcia umowy z przedsiębiorcą posiadającym wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbioru odpadów komunalnych z terenu Gminy Jaświły.

W 2014 roku w toku weryfikacji zawartych umów na korzystanie z usług odbioru i zagospodarowania odpadów stwierdzono, że 27 właścicieli nieruchomości niezamieszkałych posiada zawarte umowy z firmą posiadającą stosowne zezwolenie. Ustalono jednak, że nie wszyscy właściciele nieruchomości niezamieszkałych wywiązują się z obowiązku zawarcia umowy z przedsiębiorcą mającym wpis do rejestru działalności regulowanej. W wyniku podjętych działań kontrolnych umowy zawarło jeszcze 5 firm.

Obecnie trwa weryfikacja danych polegająca na sprawdzeniu, czy jedna z firm posiada umowę na odbiór odpadów komunalnych.

6. ILOŚĆ ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWARZANYCH NA TERENIE GMINY

Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych za 2014 rok na terenie Gminy Jaświły oparta jest na rocznym sprawozdaniu wójta z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi:

IMP „POLOWAT” Sp. z o.o., ul. Konwojowa 96, 43-346 Bielsko-Biała

AKPOL ADAM KUŚ, ul. Młyńska 19, 23- 200 Kraśnik

DEWRE Agnieszka Znoske, ul. Słowiańska 8a, 75-846 Koszalin

Kgplast Sp. z o.o., u. Narutowicza 68a, 08- 200 Łosice

ELANA PET Sp. z o.o., u. M.C. Skłodowskiej 73, 87-100 Toruń

PPH BOMAX Krzysztof Kraska ul. Długa 85, 96-500 Sochaczew

Celsa Huta Ostrowiec Sp. z o.o.,ul. Samsonowicza 2, 27- 400 Ostrowiec Świętokrzyski

Novelis AG Sternenfeldstrasse 19 CH-8700 Kusnacht, Switzerland

Terra Recykling S.A., ul. Traugutta 42, 05-825 Grodzisk Mazowiecki

Zakład Recyklingu Dolistowo Stare 144, 19-124 Jaświły

VIII. ILOŚĆ ZMIESZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH, ODPADÓW ZIELONYCH ORAZ POZOSTAŁOŚCI Z SORTOWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH PRZEZNACZONYCH DO SKŁADOWANIA ODBIERANYCH Z TERENU GMINY

W 2014 roku odebrano z terenu Gminy Jaświły 466,1 Mg zmieszanych odpadów komunalnych o kodzie 200301. Odpady te zostały zagospodarowane w ZZO Koszarówka w procesie R12. Poniższe zestawienie w rozbiciu na poszczególne kwartały zawiera informację na temat poziomu odzysku surowców wtórnych powstałych z odpadów zmieszanych:

Masa odpadów powstałych po mechaniczno- biologicznym przetworzeniu zmieszanych odpadów komunalnych o kodzie 19 12 12 w ZZO Koszarówka niespełniających wymagań rozporządzenia Ministra Środowiska wydanego na podstawie art. 14 ust. 10 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Z 2010r. Nr 185, poz. 1243 z późn. zm.), przekazanych do składowania wynosi 111 Mg.

Odpady surowcowe wysegregowane w ZZO Koszarówka ze zmieszanych odpadów komunalnych:

IX. PODSUMOWANIE

Gmina Jaświły osiągnęła 14 % poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia frakcji surowcowych (t.j. papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło), liczony łącznie dla wszystkich podanych frakcji odpadów komunalnych na podstawie selektywnie zebranych „u źródła”. Obliczony poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia na podstawie odpadów zebranych selektywnie oraz wysegregowanych na instalacji sięga natomiast 4%. Osiąganie odpowiednich poziomów jest zatem możliwe w połączeniu segregacji „u źródła” oraz segregacji na instalacji, co uzasadnia konieczność modernizacji sortowni odpadów.

Analizując rok 2014 w porównaniu z 2013 należy uznać, że poziom recyklingu wzrósł znacząco: z 7,43 % na 18%. Świadczy to zarówno o wzroście świadomości społeczności lokalnej na temat segregowania odpadów komunalnych, jak też rozwoju ZZO w Koszarówce, która skutecznie przetwarza odpady zmieszane odzyskując surowce wtórne.