Uchwała Nr XXII/107/09
Rady Gminy Jaświły

z dnia 17 lutego 2009r.

o zatwierdzeniu planów rozwoju miejscowości.

Na podstawie art. 18 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142, poz.1591 z 2001 r. , poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111), w związku z §10 ust. 2, pkt 2, lt. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 38, poz. 220, Nr 156, poz. 974) uchwala się, co następuje:

§ 1. Zatwierdza się opracowane przez grupy inicjatywne mieszkańców sołectw i przyjęte przez zebrania wiejskie, plany rozwoju miejscowości stanowiące załączniki do niniejszej uchwały:

1) załącznik Nr 1 – Plan Rozwoju Miejscowości Dolistowo Stare;

2) załącznik Nr 2 – Plan Rozwoju Miejscowości Bobrówka;

3) załącznik Nr 3 – Plan Rozwoju Miejscowości Brzozowa;

4) załącznik Nr 4 – Plan Rozwoju Miejscowości Jaświły;

5) załącznik Nr 5 – Plan Rozwoju Miejscowości Zabiele.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Jaświły.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 1

do uchwały Nr XXII/107/09

Rady Gminy Jaświły

z dnia 17 lutego 2009 r.

Plan Odnowy Miejscowości

Dolistowo Stare

na lata 2009-2016

Dolistowo Stare, luty 2009

Spis treści

1. Wstęp

2. Charakterystyka miejscowości

2.1. Położenie i przynależność administracyjna

2.2. Rys historyczny

2.3. Struktura przestrzenna miejscowości

2.4. Powierzchnia

2.5. Ludność

3. Inwentaryzacja zasobów miejscowości

3.1. Środowisko przyrodnicze

3.2. Infrastruktura społeczna

3.3. Rolnictwo i gospodarka

3.4. Infrastruktura techniczna

4. Analiza SWOT

5. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

6. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

7. Harmonogram realizacji planu odnowy
8. Oczekiwane rezultaty

9. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

10. Podsumowanie

1. Wstęp

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Jaświły przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Dolistowo Stare.

Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.

W ramach działania pomocą finansową zostaną objęte projekty dotyczące:

budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów:

pełniących funkcje publiczne, społeczno - kulturalne, rekreacyjne i sportowe,

służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,

kształtowania obszaru przestrzeni publicznej;

budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno -kulturalnych;

zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie,
w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne;

odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci;

kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.

Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Dolistowo Stare jest obszar tej miejscowości.

Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem działań.

Plan Odnowy Miejscowości Dolistowo Stare to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno -gospodarczej na lata 2009-2016. Podstawą opracowania planu jest Program Rozwoju Lokalnego Gminy Jaświły zatwierdzony Uchwałą nr XII/53/07 Rady Gminy Jaświły z dnia 28.12.2007r., Studium Uwarunkowań Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Jaświły oraz Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły

Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.

Projekt wprowadzonych do Planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacje społeczne.

2. Charakterystyka miejscowości

2.1. Położenie i przynależność administracyjna

Wieś Dolistowo Stare jest jednym z 24 sołectw wyodrębnionych w podziale administracyjnym gminy Jaświły. Miejscowość położona jest nad rzeką Biebrzą w bezpośrednim sąsiedztwie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Jest to wieś średniej wielkości, w powiecie monieckim, w centralnej części województwa podlaskiego, w odległości około 60 km na północ od Białegostoku.

Miejscowość graniczy z gminami Sztabin i Goniądz. W odległości ok. 1 km. od wsi przebiega droga nr 670 prowadząca od Osowca przez Dąbrowę Białostocką do granicy państwa, zwana traktem carskim.

Obok tradycyjnych funkcji wsi (mieszkalnej, produkcji rolnej, usługowej) coraz większą rolę w Dolistowie Starym pełni agroturystyka. Podstawą do rozwijania funkcji agroturystycznej są walory wypoczynkowe, które tworzy środowisko przyrodnicze Biebrzańskiego Parku Narodowego.

2.2. Rys historyczny

Najprawdopodobniej powstanie Dolistowa Starego wiązać należy z misją św. Brunona z Kwefurtu prowadzącego działalność chrystianizacyjną wśród Rusinów i Bałtów, który w 1009 r. założył u ujścia Netty pierwszą placówkę misyjną. Przypuszczalnie z tych czasów pochodzi też niespotykane w tych okolicach wezwanie kościoła – św. Wawrzyńca Biskupa. Kolejne wzmianki o miejscowości pochodzą z 1358 r w związku z jarmarkami odbywającymi się w osadzie „Targowisko” nad rzeką Nettą i 1391 r w kontekście budowy zamku krzyżackiego „Meteburg”, który miał kontrolować węzeł rzeczny (a w ówczesnych warunkach topograficznych i komunikacyjnych) zlewiska Biebrzy, Netty i Brzozówki. Następne daty z historii Dolistowa Starego wiążą się ściśle z odbywającymi się tu targami z jednej strony i aktywną działalnością miejscowych plebanów z drugiej. I tak, już w dokumentach z 1519 r znajdujemy informację o tym, że dolistowski pleban uzyskał prawo pobierania opłat targowych i czerpania dochodów z wolnej propinacji trunków w plebańskiej karczmie. Z pewnością częściowo także z tych funduszy utrzymywano założony przy świątyni w 1530 r szpital dla ubogich. Założona dla finansowania szpitala fundacja charytatywna administrowana była przez Kahał Tykociński aż do 1807 r, kiedy to Dolistowo znalazło się w granicach Imperium Rosyjskiego a Tykocin – Księstwa Warszawskiego. Przy współudziale dolistowskich plebanów założono tu w 1606 r szkółkę parafialną, w 1633 r. ufundowano altarię dolistowską a w 1696 powołano Bractwo Różańcowe. Wszystkie te instytucje, oprócz konkretnych celów, do których zostały powołane, przyczyniały się także w znaczącym stopniu do rozwoju życia społecznego w całej okolicy. Niestety, w 1720 r doszło do pożaru plebanii. Wraz z nią spłonęła szkółka parafialna i cenne zbiory dokumentów i zabytków z przykościelnej biblioteki.

Dolistowo i istniejący w nim folwark niemal od początku stanowiły dziedziczną własność szlachecką. Dobra te przechodziły kolejno w ręce różnych właścicieli, aż w roku 1646 Sejm Warszawski uznał je za własność korony należącą do starostwa tykocińskiego. Jednak już w 1659 r wieś, dwór i folwark trafiły w ręce hetmana Stefana Czarneckiego, a następnie jego spadkobierców. W 1791 pod wpływem reform Sejmu Czteroletniego Izabela Branicka przeprowadziła oczynszowanie i uwłaszczenie chłopów, co doprowadziło do podziału gruntów dworskich i rozbiórki zbędnych budynków folwarcznych, zacierając w ten sposób ślady dawnej szlacheckiej historii Dolistowa.

Staraniem Branickiej w latach 1789-91 wybudowano w Dolistowie nowy kościół (istniejący do dziś). Wcześniejsze inicjatywy odbudowy najstarszej na terenie gminy świątyni lub budowy nowego kościoła podejmowane m.in. przez marszałka Wielkiego Księstwa Litewskiego Krzysztofa Wiesiołowskiego czy Antoniego Józefa Ostrowskiego ograniczyły się do wymurowania fundamentów i krypty. Do budowy kościoła i gromadzenia na ten cel funduszy przymierzał się Jan Klemens Branicki, jednak prace budowlane ruszyły dopiero po jego śmierci za sprawą Izabeli Branickiej z Poniatowskich. Zachowany do dziś murowany kościół w Dolistowie powstał wg projektu Jana Bogumiła Zscheringa. Obrazy ołtarzowe wyszły spod ręki malarza Antoniego Herliczki z Białegostoku. Po dwustu latach funkcjonowania, na przełomie lat osiemdziesiątych XX wieku wnętrze kościoła zostało gruntownie wyremontowane. Największą czcią otaczany jest znajdujący się w ołtarzu głównym Krucyfiks pochodzący z XVIII w. Pod nim znajduje się pochodzący także z XVIII w obraz Matki Bożej Pocieszenia wykonany w stylu rokoko. W ołtarzu bocznym można podziwiać barokowy obraz Matki Bożej Różańcowej. Z boku kościoła umiejscowiona jest kamienna dzwonnica z 1803 r.

W 1917 r wieś niemal doszczętnie spłonęła. Do jej odbudowy przyczynili się m.in. osiedli w Dolistowie flisacy spławiający Biebrzą drewno pozyskiwane z puszczy. Działalność dolistowskich oryli budujących tratwy, bindugi i zajmujących się spływem drewna stanowi osobny, obszerny rozdział w historii miejscowości.

Okres międzywojenny był dla Dolistowa czasem odbudowy i rozwoju. Z inicjatywy działającego tu w latach 1923 – 1939 ks. Edwarda Szapela reaktywowano we wsi szkołę, zbudowano dom parafialny i bitą drogę z Dolistowa do Knyszyna. Izby lekcyjne początkowo mieściły się w prywatnym mieszkaniu, w 1925 roku przystąpiono do wznoszenia nowego budynku szkolnego nazywanego pierwotnie Domem Ludowym. W czasie II wojny światowej szkoła uległa znacznej dewastacji. Po wojnie szkoła zostaje reaktywowana, w latach 1972/74 gruntownie rozbudowana. W 1928 r powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną, która już w 1933 roku otrzymuje sztandar ufundowany przez miejscowa społeczność. Działało tu także Koło Przysposobienia Obronnego.

24 września 1939 r doszło w okolicach Dolistowa do potyczki wojsk polskich z oddziałami radzieckimi. W jej wyniku rozbity został 3 szwadron 10 rez. Pułku Ułanów dowodzony przez rotmistrza Wiktora Macieja Moczulskiego (zginął w bitwie) i majora Henryka Dobrzańskiego. W czasie okupacji sowieckiej rozpoczęto pod Dolistowem budowę lotniska polowego i schronów żelbetonowych. W 1941 r wylądował na lotnisku pierwszy i zarazem ostatni samolot a pozostałości schronów można zwiedzać do dziś. W okolicy Dolistowa Starego, w 1943 roku hitlerowcy zamordowali 10 jeńców sowieckich. Obecnie znajduje się tam obelisk z tablicą pamiątkową. Korzystne warunki do hodowli bydła mlecznego przyczyniły się do założenia w 1947 roku Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej, która funkcjonowała tu do 2004 r. Przy drodze Dolistowo -Goniądz, w 1947 roku roku proboszcz tutejszej parafii buduje kaplicę pod wezwaniem NMP. W latach 50-tych XX wieku na wywłaszczonych ziemiach parafii dolistowskiej wybudowano Spółdzielnię Kółek Rolniczych agronomówkę, ośrodek zdrowia, magazyny do skupu tytoniu i przystanek. W 2004 roku przy kościele parafialnym zostaje odsłonięta pamiątkowa tablica poświęcona zmarłemu tragicznie rotmistrzowi Moczulskiemu..W tym samym roku roku przy szkole zostaje oddana do użytku hala sportowa. Obecnie do szkoły uczęszcza 119 uczniów. W bieżącym roku ze środków PPWOW powstał klub przedszkolaka i klub fitness.

2.3. Struktura przestrzenna miejscowości

Aktualny układ przestrzenny miejscowości Dolistowo Stare wynika w sposób bezpośredni z charakteru najwcześniejszego osadnictwa na obecnym obszarze gminy. Początkowe samorzutne osadnictwo z przełomu XII/XIII wieku oraz akcja osadnicza Wielkiego Księcia Litewskiego Aleksandra Jagiellończyka zostały uporządkowane i zracjonalizowane w wyniku wielkiej reformy agrarnej (zwanej pomiarą włóczną) zapoczątkowanej w połowie XVI wieku. Wprowadzony wówczas system osadniczy polegający m.in na komasacji gruntów, rozdziale dóbr prywatnych od kościelnych i skarbowych i wymierzeniu gruntów pod nowe wsie i folwarki utrwalił się na terenie wsi w formie niewiele zmienionej do dziś. Jego pozostałością jest także rodzaj rozplanowania wsi zwany ulicówką, charakteryzujący się rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

2.4. Powierzchnia

Powierzchnia wsi Dolistowo Stare wynosi 978 ha. Z tego użytki rolne stanowią 902 ha. Lasy zajmują tylko 7 ha.

2.5. Ludność

Dolistowo Stare zamieszkuje 415 mieszkańców, co stanowi 8% ludności gminy. Strukturę wiekową przedstawia poniższe zestawienie:

1. 0-18 lat: 97

2. 19-60 lat: 234

3. powyżej 61 lat: 84.

3. Inwentaryzacja zasobów miejscowości

3.1. Środowisko przyrodnicze

Dolistowo Stare położone jest nad rzeką Biebrzą, w jej środkowym basenie, z terenami bagiennymi i torfowiskami, na których utworzono Biebrzański Park Narodowy. Łąki bagienne i torfowiska są naturalną ostoją dzikich ptaków, rzadkich zwierząt i unikatowej szaty roślinnej. Obszar doliny rzeki Biebrza zakwalifikowany został do obszaru „Natura 2000”. Malownicze położenie wsi w sąsiedztwie rzeki Biebrzy daje szanse rozwoju ekoturystyki połączonej z możliwością zwiedzania ciekawych zabytków sakralnych: klasycystycznego kościoła, cmentarzy, licznych kaplic i krzyży przydrożnych i tradycyjnej zabudowy wiejskiej. Wieś posiada dogodne warunki do aktywnego wypoczynku m.in. dzięki przebiegającym w okolicy szlakom wodnym i turystycznym. Kwatery agroturystyczne prowadzą wypożyczalnie sprzętu wodnego i sportowego. Poza tym turyści i miejscowi mogą korzystać z pola namiotowego i kempingowego a także budynku zabezpieczenia socjalnego plaży.

3.2. Infrastruktura społeczna

W obrębie wsi funkcjonują instytucje i organizacje społeczne:

- Szkoła Podstawowa wraz z salą gimnastyczną,

- Wiejski Ośrodek Zdrowia

- filia GOK,

- filia Gminnej Biblioteki Publicznej,

- jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Na terenie miejscowości znajdują się następujące obiekty zabytkowe:

· klasycystyczny kościół pw. św. Wawrzyńca,

· dzwonnica w zespole kościoła parafialnego,

· plebania w zespole kościoła parafialnego,

· kościół cmentarny pw. św. Jerzego,

· kaplica pw. Najświętszej Marii Panny zwana „Bociankiem”,

· liczne kaplice i krzyże przydrożne,

· wiatrak typu holenderskiego z 1898 r,

· dom drewniany nr 91,

· dom drewniany nr 54,

· dom drewniany nr 13,

· budynek gospodarczy w zagrodzie nr 13,

· piwnica w zagrodzie nr 16,

· spichlerz w zagrodzie nr 35,

· spichlerz w zagrodzie nr 19,

· piwnica ze spichlerzem w zagrodzie nr 44,

· piwnica na posesji nr 4.

3.3. Infrastruktura techniczna

Gospodarstwa podłączone są do sieci energetycznej, wodociągowej, kanalizacyjnej i telefonicznej. Poza tradycyjną siecią telekomunikacyjną dynamicznie rozwinęła się łączność za pomocą telefonii komórkowej. Brak jest jednak szerokopasmowych łączy umożliwiających stały dostęp do internetu. Zaopatrzenie w wodę odbywa się z dwóch studni, które obsługują również miejscowość Dolistowo Nowe i Zabiele. W kontekście bliskiego sąsiedztwa Biebrzańskiego Parku Narodowego wybudowanie kanalizacji sanitarnej w Dolistowie Starym stanowi atut rozwoju tej miejscowości. Dolistowo Stare objęte jest selektywną zbiórką odpadów prowadzoną od 2005 r przez „BIOM” Sp. z o.o. z siedzibą w tej miejscowości. Dolistowo posiada dogodne połączenia komunikacyjne ze względu na położenie przy drodze wojewódzkiej nr 670: Osowiec - Dąbrowa Białostocka – Nowy Dwór – granica państwa oraz drodze powiatowej przebiegającej przez Zabiele, Dolistowo Stare, Dolistowo Nowe.

3.4. Rolnictwo i gospodarka

Głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest praca w rolnictwie oraz coraz częściej agroturystyka. Wiodącym kierunkiem działalności rolniczej jest uprawa zbóż i hodowla trzody chlewnej. We wsi nie ma ulokowanych większych zakładów przemysłowych, główną rolę odgrywają małe, kilkuosobowe firmy. Obecnie na terenie Dolistowa Starego zarejestrowanych jest 7 podmiotów gospodarczych z branży stolarskiej, budowlanej, handlowej i medycznej. Agroturystyka prowadzona jest przez 6 gospodarstw dysponujących 50 miejscami. W 2004 roku oddano do użytku zakład recyklingu, który zajmuje się selektywną zbiórką odpadów na terenie miast i gmin Związku Komunalnego Biebrza.

4. Analiza SWOT

Podczas tworzenia Planu Odnowy Miejscowości Dolistowo Stare zostały określone czynniki decydujące o możliwości jego realizacji. Przedstawione poniżej zestawienie pokazuje mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

Mocne strony:

• walory przyrodnicze;
• duża atrakcyjność turystyczna;
• położenie nad rzeką Biebrzą w Biebrzańskim Parku Narodowym;
• istnienie kwater agroturystycznych;
• zabytki, w tym kościół parafialny
• dogodny dojazd do miejscowości;
• teren na kąpielisko w niewielkiej odległości od zabudowań;
• sala gimnastyczna;
• dobrze funkcjonująca oświata i służba zdrowia,
• pełne zwodociągowanie i skanalizowanie miejscowości;
• telefonia komórkowa;
• rezerwy terenowe pod rozwój działalności gospodarczej,

Słabe strony:

• pogarszający się stan techniczny zabytkowego kościoła
• brak środków finansowych na renowację zabytków sakralnych
• słabe gleby;

· zanik produkcji rolnej w zakresie hodowli bydła mlecznego z powodu podmokłych łąk;

• brak zakładów pracy;
• ograniczony rozwój działalności pozarolniczej – turystycznej i usługowej;
• brak wyznaczonych tras turystycznych i ścieżek rowerowych;
• słabe zaplecze handlowo -gastronomiczne;
• niska świadomość mieszkańców w zakresie agroturystyki;
• brak pola namiotowego i wieży widokowej,
• brak boiska,

· nie najlepszy stan techniczny dróg

Szanse:

• uzyskanie środków z funduszy strukturalnych i dotacji krajowych na priorytetowe zadania inwestycyjne;
• potencjalny napływ turystów;
• rozwój agroturystyki oraz innych form turystyki związanej z atrakcyjnym krajobrazem i położeniem w Biebrzańskim Parku Narodowym;
• produkcja żywności ekologicznej;
• aktywizacja produkcyjna i restrukturyzacja rolnictwa poprzez dostosowanie kierunków produkcji do wymogów rynku;
• unowocześnienie form organizacji produkcji;
• rozwoju usług, przetwórstwa, przechowalnictwa i przygotowania do sprzedaży dużych i jednorodnych partii towarowych,
• rozwój oświaty i społeczeństwa informacyjnego

Zagrożenia:

• trudno dostępny pieniądz (niestabilność kredytowa i bankowa)
• niestabilność polityczna i gospodarcza państwa
• strukturalne bezrobocie;
• zubożenie społeczeństwa;
• niż demograficzny i starzenie się społeczeństwa.

5. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

Podczas prac nad Planem Odnowy Miejscowości Dolistowo Stare przeprowadzono spotkania z mieszkańcami, podczas których określone zostały priorytety rozwoju miejscowości.

Wymienione poniżej priorytety rozwoju i podporządkowane im działania i cele wpisują się w dokumenty strategiczne Gminy Jaświły, a przede wszystkim związane są z efektywnym wykorzystaniem środowiska naturalnego i bogactwa zasobów kulturowych oraz wyposażenie miejscowości w nowoczesną infrastrukturę komunalną.

PRIORYTET 1 – Rozwój infrastruktury społecznej

Działanie 1: Ochrona dziedzictwa narodowego i kulturowego

Cele: zachowanie dziedzictwa kultury materialnej, wzrost atrakcyjności turystycznej miejscowości, promocja walorów kulturowych i turystycznych wsi, podniesienie estetyki miejscowości,

Celem operacji jest ochrona cennego obiektu zabytkowego przed dalszym niszczeniem oraz zapewnienie bezpieczeństwa wiernym i turystom. Renowacji wymaga więźba dachowa, pokrycie oraz elewacja zewnętrzna. Kościół parafialny w Dolistowie Starym, wybudowany w latach 1789-1791 stanowi jeden z pierwszych przykładów wczesnego klasycyzmu na terenie Podlasia.

Działanie 2: Podnoszenie atrakcyjności kulturalnej, sportowej i turystycznej miejscowości

Cele: zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych, rozwój fizyczny dzieci i młodzieży, poprawa estetyki wsi, wzrost atrakcyjności turystycznej, tworzenie warunków do zagospodarowania czasu wolnego mieszkańcom, szczególnie dzieciom i młodzieży

Działanie 3: Edukacja i integracja mieszkańców

Cele: wyrównywanie szans rozwojowych i edukacyjnych, zwiększanie dostępności do nowoczesnych technologii informacyjno – komunikacyjnych, upowszechnianie kultury i sztuki ludowej , promocja miejscowości poprzez organizowanie imprez artystycznych o zasięgu gminnym i ponad gminnym.

PRIORYTET II. Rozwój infrastruktury technicznej

Działanie 1: Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego i przedsięwzięć

innowacyjnych

Cele: wyrównywanie dysproporcji w dostępie i wykorzystaniu internetu oraz usprawnienie przepływu informacji,

Działanie 2: Rozwój transportu drogowego

Cele: poprawa bezpieczeństwa, przystosowanie ciągów komunikacyjnych do ruchu rowerowego, wzbogacenie oferty i bazy turystycznej.

6. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Priorytet I

Zadanie inwestycyjne 1: Renowacja kościoła parafialnego p.w. Św. Wawrzyńca w Dolistowie Starym.

Opis zadania: Zabytkowy kościół jest wizerunkiem nie tylko wsi, ale i całej gminy. Budowę kościoła rozpoczęto w 1789 roku z inicjatywy Izabeli Branickiej, kasztelanowej krakowskiej a zakończono w 1791 roku. W tym samym roku kościół konsekrowano. Świątynię wzniesiono na fundamentach z kamienia polnego, łączonych zaprawą wapienną na planie prostokąta zakończonego ze strony wschodniej półkoliście z dwiema czworokątnymi, niższymi przybudówkami po bokach. Ściany wybudowano z kamienia polnego i cegły, następnie otynkowano. Kościół nakryto dachem dwuspadowym przekrytym gontem. W XIX w. gont zastąpiono dachówka ceramiczną. W elewacji wschodniej został zamurowany w nieznanym obecnie czasie umieszczony centralnie okulus. W następstwie remontu, przeprowadzonego w latach siedemdziesiątych XX w. dokonano zmian w kompozycji fasady poszerzając otwór wejściowy i zmieniając jednocześnie jego uszakowe obramienie na bardziej masywne i o większym uskoku. Zdjęto dachówkę ceramiczną, przywracając gont. Bryła obiektu od czasu powstania , po dzień dzisiejszy nie uległa żadnym przekształceniom. Kościół p.w. św. Wawrzyńca w Dolistowie, obok kościołów w Sidrze i Bielsku stanowi jeden z pierwszych przykładów wczesnego klasycyzmu na terenie podlasia. W 1966 roku został wpisany do rejestru zabytków województwa. Z obiektu korzystają mieszkańcy 8 wsi należących do parafii w Dolistowie Starym. Jest to największa parafia w gminie. Z uwagi na wiek budowli oraz jej wartość historyczną i turystyczną obiekt wymaga zdecydowanych działań zapobiegających jego dalszemu niszczeniu.

Planowane przedsięwzięcie obejmować będzie następujący zakres robót budowlanych:

1. Renowacja elewacji kościoła:

- Odkucie tynku na całości elewacji kościoła z zachowaniem szablonów istniejących gzymsów.

- Wykucie zaprawy ze spoin – ok.80%.

- Oczyszczenie powierzchni poprzez mycie wodą pod ciśnieniem 15 bar.

- Spoinowanie murów po wykuciu zaprawy oraz uzupełnienie ubytków w spoinach.

- Naprawa ścian z wykonaniem koniecznych przemurowań z zastosowaniem zaprawy wapiennej.

- Odgrzybianie muru kościoła.

- Odkucie dolnej części cokołu na głębokość 20 cm poniżej poziomu terenu.

- Wykonanie izolacji pionowej muru fundamentu emulsją asfaltową izolacyjną na głębokość 60 cm poniżej poziomu terenu.

- Gruntowanie powierzchni ścian środkiem wzmacniającym na bazie poliakrylanów.

- Wykonanie tynku renowacyjnego jednowarstwowego o dużej wchłanialności i akumulacji soli.

- Umocowanie siatki na ścianach, gzymsach i boniowaniach.

- Wypełnienie oczek siatki lekkim tynkiem podkładowym wapienno – trasowym

- Wykonanie tynków gzymsów.

- Wykonanie obróbek blacharskich z blachy miedzianej nad gzymsami, parapetami oraz odsadzką cokołu.

- Wykonanie gruntowania tynku.

- Malowanie elewacji farbami silikonowymi.

2 .Wymiana pokrycia dachowego i naprawa konstrukcji więźby dachowej.

- wykonanie rusztu z desek grubości 32 mm na blokowaniu stropu

- Rozebranie pokrycia dachu gontem – 100%.

- Rozebranie obróbek blacharskich -100%.

- Wymiana elementów konstrukcji więźby dachowej tj. słupów, płatwi, mieczów, zastrzałów i krokwi oraz belki stropowej oznaczonych na rysunkach oraz elementów uszkodzonych uwidocznionych po dokonaniu rozbiórki pokrycia.

- Wymiana odeskowania dachu (gzyms wieńczący) deskami na styk gr. 25 mm impregnowanymi.

- Wykonanie impregnacji konstrukcji istniejącej poprzez dwukrotne malowanie preparatem solowym.

- Pokrycie więźby dachowej folią zbrojoną wysoko paroprzepuszczalną.

- Wykonanie kontrłat mocujących folię na krokwiach.

- Wykonanie łat pod dachówkę holenderkę.

- Wykonanie obróbek blacharskich tj pasów nadrynnowych, zwieńczeń muru elewacji frontowej oraz styku połaci dachowych z elewacją frontową.

- Wykonanie pokrycia dachu dachówką holenderką z zastosowaniem listew i dodatków systemowych producenta.

- Wykonanie rynien i rur spustowych z blachy miedzianej gr, 0,6 mm zgodnie z parametrami na rysunkach.

3. Remont schodów i wykonanie opaski drenującej.

- Wykonanie pochylni dla wózków (dziecięcych oraz osób niepełnosprawnych) o spadku 6% zgodnie z rys. rzutu przyziemia.

- Odkucie istniejącej szlichty cementowej na schodach i wykonanie gładzi cementowej wyrównawczej zatartej na ostro.

- Obłożenie schodów płytami z kamienia łamanego o grubości 6,0 cm na zaprawie klejowej.

- Wykonanie opaski drenującej wokół kościoła jak o szerokości 50 cm z kruszywa mineralnego łamanego.

Szacunkowy koszt zadania : 667 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2010

Źródła finansowania: PROW - 500 000 zł , parafia rzymsko katolicka pw. św. Wawrzyńca – 167 000zł

Zadanie inwestycyjne 2: Modernizacja ośrodka kultury wraz z zagospodarowaniem placu

Opis zadania : Przedmiotem zadania jest modernizacja Filii GOK. Mieszkańcy Dolistowa ustalili, że jest ona wizytówką miejscowości i miejscem integracji społecznej. Ośrodek jest budynkiem murowanym, parterowym. W budynku jest wydzielona część klubowa wraz z zapleczem sanitarnym, pomieszczenie biblioteki, kotłownia i garaż.. Świetlica jest częściowo odnowiona i wyposażona w podstawowy sprzęt, jednak wymaga dalszych prac modernizacyjnych.

Planowane przedsięwzięcie obejmować będzie następujący zakres robót budowlanych:

1. Remont dachu wraz dociepleniem.

2. Termomodernizacja ścian budynku.

3. Remont pomieszczeń: łazienek, zaplecza, sali bibliotecznej

4. Zakup wyposażenia.

Szacunkowy koszt zadania: 200 tys. zł

Rozpoczęcie realizacji zadania:2010

Zakończenie realizacji zadania:2011

Źródła finansowania: 150 tys zł – Leader, 50 tys. zł – środki gminy

Zadanie inwestycyjne 3: Budowa zespołu boisk.

Opis zadania. Przedmiotem zadania jest budowa boiska do piłki nożnej, boiska wielofunkcyjnego oraz zaplecza sanitarnego na bazie obecnego boiska wiejskiego.

Planowane przedsięwzięcie obejmować będzie następujący zakres robót budowlanych:

1. Budowa boiska do piłki nożnej.

2. Budowa boiska wielofunkcyjnego.

3. Budowa zaplecza sanitarnego.

Szacunkowy koszt zadania: 400 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2012

Zakończenie realizacji zadania: 2014

Źródła finansowania: 300 000 zł – PROW – Oś. 4 Leader, 100 000 zł- budżet gminy Jaświły

Zadanie 4: Aktywizacja społeczności lokalne j poprzez:

1. organizowanie rozgrywek sportowych i zawodów strażackich,

2. organizowanie imprez kulturalno – rozrywkowych,

3. organizowanie kursów i warsztatów.

Szacunkowy koszt zadania: 50 tys zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: 50 000 zł: budżet gminy Jaświły

Priorytet II

Zadanie inwestycyjne 1: Budowa utwardzonego szlaku rowerowego Wroceń - Dolistowo Nowe – Dolistowo Stare - Jasionowo

Opis zadania : W ramach zadania zostanie wybudowana ścieżka rowerowa o nawierzchni bitumicznej i szerokości 2,5 m .

Szacunkowy koszt przedsięwzięcia: 2 mln 500 tys. zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania: 2013

Źródła finansowania: PO RPW - 2 125 000 zł, budżet gminy Jaświły - 375 000 zł.

Priorytet III

Zadanie inwestycyjne 1: Budowa wieży widokowej i urządzenie pola namiotowego

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa wieży widokowej na plaży wiejskiej oraz wydzielenie i zagospodarowanie pola namiotowego

Szacunkowy koszt zadania: 50 000,00 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2015

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: 50 000 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 2: Wprowadzenie oznakowań miejsc atrakcyjnych turystycznie oraz gospodarstw agroturystycznych

Opis zadania: Wykonanie oznakowania ułatwi turystom zapoznanie się z walorami przyrodniczymi i ofertą agroturystyczną. Przedmiotem zadania jest wykonanie tablic informacyjnych w centrum miejscowości oraz przy drodze wjazdowej.

Szacunkowy koszt zadania: 5 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania: 2010

Źródła finansowania: 5 000 zł – budżet gminy Jaświły

7. Harmonogram realizacji zadań

8. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Dolistowo Stare i turyści. Ponadto projekt będzie oddziaływał na mieszkańców gminy. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno – kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo – rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

9. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Dolistowo Stare. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Dolistowa. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej – sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

10. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka zachowania dziedzictwa narodowego, rozwoju kultury, edukacji i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Dolistowo Stare ma także służyć, integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 2

do uchwały Nr XXII/107/09

Rady Gminy Jaświły

z dnia 17 lutego 2009r.

PLAN ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI BOBRÓWKA

NA LATA 2009-2016

Bobrówka, luty 2009

Spis treści

I. Wstęp

II. Charakterystyka miejscowości Bobrówka

1. Położenie i przynależność administracyjna

2. Zarys historyczny

3. Struktura przestrzenna miejscowości

4. Powierzchnia

5. Ludność

III. Inwentaryzacja zasobów wsi Bobrówka.

1. Infrastruktura społeczna

2. Infrastruktura techniczna

3. Zasoby przyrodnicze

4. Rolnictwo i gospodarka

IV. Analiza SWOT

V. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy

VIII. Oczekiwane rezultaty

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

X. Podsumowanie

I. Wstęp

Plan Odnowy Miejscowości Bobrówka jest kompleksowym dokumentem określającym strategię rozwoju społeczno -gospodarczego wsi Bobrówka na lata 2009-2016. Wskazuje on planowane działania w kontekście zadań realizowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Dokument tren został przygotowany na podstawie :

- Programu Rozwoju Lokalnego Gminy Jaświły na lata 2007-2013

- Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Jaświły

- Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Jaświły

- Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły

- Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2006-2013

- Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013

- Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020 r.

Plan Odnowy Miejscowości Bobrówka przedstawia sytuację społeczną i ekonomiczną miejscowości, formułuje cele i zadania zmierzające do osiągnięcia rozwoju społeczno -gospodarczego. Wskazuje kierunki zaangażowania środków funduszy strukturalnych i środków własnych Gminy Jaświły.

Niniejszy Plan jest dokumentem o charakterze strategicznym. Dokument ten został przygotowany we współpracy z mieszkańcami i posiada akceptację społeczności lokalnej.

Plan obejmuje terytorialnie i administracyjnie całe sołectwo Bobrówka, które wchodzi w skład Gminy Jaświły.

Plan Odnowy Miejscowości Bobrówka obejmuje lata 2009-2016 . Pozwala to określić zarówno harmonogram realizacji zadań ujętych w Planie oraz koszty realizacji.

Zadania proponowane w planie są spowodowane potrzebami zgłoszonymi przez społeczność lokalną. Plan Odnowy Miejscowości Bobrówka będzie służył jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych z zasobów środków własnych gminy, jak również pozwoli określić wysokość interwencji z funduszy unijnych .

Plan ma charakter otwarty, stąd istnieje możliwość dopisywania zadań, które w opinii mieszkańców Bobrówki wpłyną na korzystny rozwój.

II. Charakterystyka miejscowości Bobrówka

1. Położenie i przynależność administracyjna.

Miejscowość Bobrówka położona jest w środkowej części woj. podlaskiego, w powiecie monieckim. Bobrówka jest jednym z 24 sołectw wchodzących w skład Gminy Jaświły. Graniczy z gminą Jasionówka. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa Romejki-Skindzież. Bobrówka spełnia tradycyjne funkcje wsi:mieszkalną, produkcji rolnej i usługową.

2. Zarys historyczny

Początki Bobrówki sięgają XV wieku, kiedy to w ramach akcji kolonizacyjnej spustoszonych terenów północnego Podlasia osiedlano na tych terenach ludność litewską i ruską. Bobrówka, jako jedna z nielicznych na obszarze gminy Jaświły, uznawana jest za wieś ruską. Pierwsze wzmianki pisemne o wsi Bobrówka pochodzą z XVI w., kiedy jest ona wymieniona jako jedna ze wsi należących do nowopowołanego przez króla Zygmunta Augusta wójtostwa i folwarku Grodzisk/Brzozowa. Brak jest wiarygodnych informacji na temat losów Bobrówki i jej mieszkańców w kolejnych wiekach, choć z pewnością nie ominęły tej wsi ani potop szwedzki, ani hordy tatarskie czy przemarsze wojsk powstańczych. W okresie międzywojennym Bobrówka przynależała administracyjnie do gminy Jaświły. Wiadomo, że już w 1927 roku istniała tu samodzielna szkoła powszechna. Sierpień 1939 roku przyniósł dla wielu mieszkańców Bobrówki mobilizację do armii polskiej. Podczas II wojny światowej wieś została zbombardowana i niemal doszczętnie spalona. Jednak już w 1947 roku powołano tu do życia Ochotniczą Straż Pożarną, która doczekała się budowy swojej siedziby dopiero w 1965 roku. W latach późniejszych dobudowano do niej świetlicę wiejską a w 1970 roku garaż na wozy bojowe. W 1969 roku oddano w Bobrówce do użytku budynek Szkoły Podstawowej i dom nauczyciela. Obecnie, po gruntownej przebudowie i modernizacji, dawny budynek szkoły funkcjonuje jako siedziba Centrum Charytatywno – Opiekuńczego Caritasu. Dzięki staraniom arcybiskupa Sławoja Leszka Głódzia w 1990 roku położono w Bobrówce kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Konsekrowana w 1991 roku świątynia pod wezwaniem Matki Odkupiciela pełni funkcję pomocniczą względem kościoła parafialnego w Brzozowej.

3. Struktura przestrzenna miejscowości

Aktualny układ przestrzenny miejscowości wynika w sposób bezpośredni z charakteru najwcześniejszego osadnictwa na obecnym obszarze gminy. Początkowe samorzutne osadnictwo z przełomu XII/XIII wieku zostało uporządkowane i zracjonalizowane w wyniku wielkiej reformy agrarnej (zwanej pomiarą włóczną) zapoczątkowanej w połowie XVI wieku. Wprowadzony wówczas system osadniczy polegający m.in na komasacji gruntów, rozdziale dóbr prywatnych od kościelnych i skarbowych i wymierzeniu gruntów pod nowe wsie i folwarki utrwalił się na terenie wsi w formie niemal niezmienionej do dziś. Jego pozostałością jest także rodzaj rozplanowania wsi zwany szeregówką, charakteryzujący się rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Ani późniejsze wydarzenia historyczne ani przeprowadzane reformy rolne nie wpłynęły w żaden znaczący sposób na zmianę pierwotnego układu przestrzennego wsi. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

4. Powierzchnia

Powierzchnia miejscowości to obszar 1316 ha, z czego użytki rolne zajmują 1200 ha. Pozostałe 116 ha to obszary leśne.

5. Ludność

Obecnie Bobrówkę zamieszkuje 385 mieszkańców. Mieszkańcy to głównie rolnicy i pracownicy. Struktura wiekowa przedstawia się następująco:

0-18 lat 74

19-60 lat 222

powyżej 60 lat 89

Struktura ekonomiczna ludności w Bobrówce jest zbliżona do struktury ekonomicznej ludności zamieszkującej gminę Jaświły. W miejscowości występuje większy procentowy udział ludności w wieku produkcyjnym. Liczba ludności od paru lat wykazuje tendencję malejącą. Przyczyn należy upatrywać w ujemnym przyroście naturalnym oraz ogólnym trendzie migracji młodych ludzi. Wiąże się to z ograniczoną perspektywą rozwoju zatrudnienia.

III. Inwentaryzacja zasobów wsi Bobrówka

Inwentaryzacja zasobów miejscowości została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych w Urzędzie Gminy, danych statystycznych oraz informacji zgromadzonych przez mieszkańców Bobrówki. Zasoby – to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane w realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć związanych z odnową wsi.

1.Infrastruktura społeczna

W obrębie wsi funkcjonuje:

- świetlica wiejska,

- Centrum Charytatywno – Opiekuńcze Caritasu,

- kościół rzymsko -katolicki pw. Matki Odkupiciela

- zgromadzenie sióstr zakonnych Opatrzności Bożej

-dom parafialny im. Jana Pawła II

2. Infrastruktura techniczna

Miejscowość uzbrojona jest w sieć energetyczną, wodociągową i telefoniczną. Brakuje tu jednak kanalizacji i sieci teleinformatycznej. Ścieki odprowadzane są do szczelnych zbiorników przyzagrodowych. Prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów przez spółkę BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym.

3. Zasoby przyrodnicze

Położenie miejscowości wśród lasów oraz w niewielkiej odległości od rzeki Brzozówki jest jedna z atrakcji tej miejscowości. Nizinny charakter krajobrazu sprzyja organizowaniu pieszych i rowerowych wycieczek. Malownicze położenie i lasy powodują, że wieś przyciąga spokojem i ciszą. Brak działalności przemysłowej na terenie gminy i w gminach sąsiednich sprawia, że okolice Bobrówki mogą pochwalić się nieskażonym środowiskiem naturalnym.

4. Rolnictwo i gospodarka

Rolnictwo opiera się na indywidualnych gospodarstwach rolnych. Przewagę stanowią gospodarstwa o powierzchni do 15 ha. Gleby należą tu do średnio urodzajnych (klasy IV, V), w związku z czym głównymi uprawami są zboża paszowe. Rozwinięta jest również hodowla bydła i trzody chlewnej. Na terenie funkcjonuje jeden sklep spożywczo – przemysłowy. W miejscowości zachowały się następujące obiekty zabytkowe: a) dom drewniany nr 47

b) wiatrak paltrak z 1948 r.

c) zabytkowe organy w kościele pw. Matki Odkupiciela

IV. Analiza SWOT

Podczas tworzenia Planu Odnowy Miejscowości Bobrówka określiliśmy czynniki decydujące o możliwości jego realizacji. Przedstawione poniżej zestawienie pokazuje mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

V. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

Rozwój miejscowości Bobrówka jest przede wszystkim związany z rolnictwem, poprawą infrastruktury wsi i podniesieniem standardu życia mieszkańców. Plan Rozwoju Miejscowości Bobrówka opracowany przez mieszkańców wsi zakłada realizację działań ze sfer życia społeczno -kulturalnego i gospodarczego.

PRIORYTET 1 – Modernizacja i rozwój infrastruktury kulturalno-rekreacyjnej

Cele: Zaspokojenie potrzeb społecznych, kulturalnych oraz rekreacyjnych mieszkańców wsi, integracja społeczności lokalnej , poprawa wyglądu i estetyki wsi

Zadanie 1: Modernizacja budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowanie placu

PRIORYTET 2. Rozwój infrastruktury technicznej

Cele: podniesienie standardu życia i pracy na wsi, wzrost atrakcyjności mieszkaniowej wsi, poprawa funkcjonalności i stanu środowiska naturalnego, wyrównywanie dysproporcji w dostępie i wykorzystaniu internetu, poprawa bezpieczeństwa. Zadanie 2.budowa kanalizacji sanitarnej

Zadanie 3. przebudowa i modernizacja dróg dojazdowych

Zadanie 4. budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

PRIORYTET 3 - Edukacja i integracja mieszkańców

Cel - Wzbogacenie oferty edukacyjnej

Zadanie 5. organizowanie szkoleń i kursów dla różnych grup mieszkańców

Cel - Wzbogacenie oferty kulturalnej

Zadanie 6. organizowanie spotkań tematycznych w formie warsztatów artystycznych i rękodzielniczych, rozgrywek sportowych i zawodów strażackich i imprez kulturalno - rozrywkowych

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Priorytet I.

Zadanie inwestycyjne 1.: Modernizacja budynku klubu wraz z zagospodarowaniem placu

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest modernizacja budynku ośrodka kultury. Mieszkańcy Bobrówki ustalili, że jest on wizytówką miejscowości, miejscem integracji społecznej i organizacji czasu wolnego. Powierzchnia użytkowa świetlicy wynosi 125,3 m2 , natomiast powierzchnia garażu 57,70 m2. Ośrodek kultury jest budynkiem wolnostojącym o tradycyjnej konstrukcji. Składa się z dwóch części : klubowej i garażowej. Świetlica jest częściowo odnowiona i wyposażona w podstawowy sprzęt, jednak wymaga dalszych prac modernizacyjnych. Modernizacji wymaga także plac przed budynkiem. Zakres prac będzie obejmował :

- docieplenie ścian zewnętrznych kondygnacji nadziemnych

- docieplenie stropodachu i pokrycie

- wymiana starych drzwi zewnętrznych

- docieplenie daszku nad wejściem i wiatrołapu

- utwardzenie terenu na placu i przed wjazdem do garażu

- instalacja centralnego ogrzewania

Szacunkowy koszt zadania: 152 379 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2010

Źródła finansowania: 114 284 zł - PROW zł, 65 923 zł - budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 2. Budowa kanalizacji sanitarnej

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa kanalizacji sanitarnej. Mieszkańcy wsi uznali, że kanalizacja poprawi standard życia i pracy a także zmniejszy zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych w bezpośrednim sąsiedztwie zamieszkania. Kanalizacja odprowadzać będzie ścieki z budynków mieszkalnych do istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej w Jaświłach a następnie do oczyszczalni ścieków w Jaświłach. Planowanych jest wykonanie 71 przyłączy.

Szacunkowy koszt zadania: 1 523 388zł

Rozpoczęcie realizacji zadania:2009

Zakończenie realizacji zadania:2010

Źródła finansowania: 1 100 000 zł – PROW, 423 388 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 3 : Przebudowa i modernizacja dróg dojazdowych

Opis zadania:Przedmiotem zadania jest przebudowa dróg dojazdowych ok. 3 km . Przebudowa będzie na wykonaniu podbudowy oraz wykonaniu nawierzchni żwirowej o szerokości 6 m.

Szacunkowy koszt zadania: 100 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2011

Zakończenie realizacji zadania: 2014

Źródła finansowania: 100 000 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie 4: Budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

Opis zadania:Przedmiotem zadania jest budowa stacji przekaźnikowych technologii WiMax i WiFi niezbędnych do udostępniania mieszkańcom internetu bezprzewodowego. Stacje przekaźnikowe łączyć się będą z masztem telekomunikacyjnym w Jaświłach

Szacunkowy koszt zadania: 150 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania: 2012

Źródła finansowania: – 127 500 zł - RPOWP, 22 500 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie 5. organizowanie szkoleń i kursów dla różnych grup mieszkańców

opis zadania : Zadanie polegać będzie na organizowaniu szkoleń i kursów tematycznych ( językowe, komputerowe, rolnicze, agroturystyczne)

Szacunkowy koszt zadania: 20 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania:2012

Źródła finansowania: – 20 000 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie 6. Organizowanie spotkań tematycznych w formie warsztatów artystycznych i rękodzielniczych, rozgrywek sportowych i zawodów strażackich i imprez kulturalno - rozrywkowych

Opis zadania: Zadanie polega na organizowaniu imprez okolicznościowych, konkursów sportowych i rekreacyjnych integrujących lokalną społeczność

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy

VIII. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Bobrówka. Ponadto projekt będzie oddziaływał na okoliczne sołectwa. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno – kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo – rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Bobrówka. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Bobrówki. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej – sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

X. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowiska lokalnego oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Bobrówka ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 3

do uchwały Nr XXII/107/09

Rady Gminy w Jaświłach

z dnia 17 lutego 2009r.

PLAN ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI BRZOZOWA

NA LATA 2009-2016

Brzozowa, luty 2009

Spis treści

I. Wstęp

II. Charakterystyka miejscowości Brzozowa

1. Położenie i przynależność administracyjna

2. Zarys historyczny

3. Powierzchnia

4. Ludność

5. Struktura przestrzenna miejscowości

III. Inwentaryzacja zasobów wsi Brzozowa.

1. Sfera społeczna

2. Zasoby przyrodnicze

3.Rolnictwo i gospodarka

IV. Analiza SWOT

V. Priorytety, kierunki i cele rozwojowe miejscowości

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy
VIII. Oczekiwane rezultaty

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

X. Podsumowanie

I. WSTĘP

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Jaświły przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Brzozowa.

Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.

W ramach działania pomocą finansową zostaną objęte projekty dotyczące:

budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów:

pełniących funkcje publiczne, społeczno - kulturalne, rekreacyjne i sportowe,

służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,

kształtowania obszaru przestrzeni publicznej;

budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno -kulturalnych;

zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie,
w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne;

odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci;

kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.

Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Brzozowa jest obszar tej miejscowości.

Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem działań.

Plan Odnowy Miejscowości Brzozowa to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno -gospodarczej na lata 2009-2016. Podstawą opracowania planu jest Program Rozwoju Lokalnego Gminy Jaświły zatwierdzony Uchwałą nr XII/53/07 Rady Gminy Jaświły z dnia 28.12.2007r., Studium Uwarunkowań Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Jaświły oraz Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły

Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.

Projekt wprowadzonych do Planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacje społeczne.

II Charakterystyka miejscowości Brzozowa

1. Położenie i przynależność administracyjna.

Brzozowa to wieś średniej wielkości w woj. podlaskim, w północno-wschodniej części powiatu monieckiego nad rzeką Brzozówką, która stanowi wschodnią naturalną granicę gminy Jaświły. Wieś graniczy z gminami Korycin i Suchowola. Brzozowa spełnia tradycyjne funkcje wsi:

- mieszkalną,

- produkcji rolnej

- funkcje usługowe w ograniczonym zakresie

2. Zarys historyczny

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z dokumentu sygnowanego przez króla Zygmunta Augusta datowanego 2 stycznia 1534 roku, który wymieniał tę wieś jako nowo

kolonizowaną - „Nową Wolę nad rzeką Berezową”. Nowo erygowane wójtostwo brzozowskie składało się z Brzozowej (włók 56), Bobrówki (włók 52) i Olszanki (włók 10).

Brzozowa i powstały w niej folwark Grodzisk/Brzozowa zaliczały się do dóbr własnych króla i podlegały starostwu knyszyńskiemu. W latach 60-tych XVI wieku folwark przybrał formę renesansowej kompozycji kwaterowej. Do czasów dzisiejszych z dawnego majątku przetrwało kilka drzew przy alei dojazdowej, sadzawka i resztki zabudowań: stodoły, piwnicy, magazynu gorzelni. W drugiej połowie XVI wieku powstała w Brzozowej pierwsza kaplica. Zygmunt August potwierdził dokument erekcyjny kościoła parafialnego w „nowej Woli nad rzeką Berezową”. Kościół budowany był z myślą o przyciągnięciu na te tereny nowych osadników. Kolejna wzmianka o wsi Brzozowa pochodzi z 1812 roku, kiedy jako właścicielka wsi i folwarku wymieniana jest Maria z Radziwiłłów Krasińska. Wiadomo także, że do 1820 roku kościół w Brzozowej uległ znacznej dewastacji. W 1859 roku ks. Mateusz Babecki rozpoczął budowę kościoła murowanego, a główny materiał budulcowy stanowił kamień polny. Poświęcenie nowego kościoła nastąpiło 26 czerwca 1865 roku. Do 1863 roku Brzozowa stanowiła filię parafii Kalinówka Kościelna. Cmentarz parafialny założono w 1870 roku. Do dziś zachowały się na nim oryginalne krzyże żelazne i kute kowalskie. W Brzozowej istnieje także cmentarz przykościelny z największą liczbą zachowanych nagrobków w gminie. Do osobliwości wsi zaliczyć można niezwykłych rozmiarów kamień umieszczony we współczesnej bramie wjazdowej do kościoła, który legendy kojarzą z pogańskimi obrzędami sobótkowymi. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku powstała w Brzozowej jednoklasowa szkoła powszechna, a w 1925 roku powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną. Kataklizm II wojny światowej nie oszczędził mieszkańców Brzozowej. W 1941 roku cztery rodziny zostały zesłane na Sybir, a w czasie odwrotu wojsk niemieckich w 1944 roku podczas działań wojennych nad rzeką Brzozówką wieś została zbombardowana i niemal doszczętnie spalona. Jednak staraniami mieszkańców wieś odbudowano. Mimo braku budynku szkolnego, lekcje prowadzono w prywatnych izbach. W latach 1958-60 wybudowano w Brzozowej remizę strażacką. Od 1989 do 2005 funkcjonowała tam 6-klasowa szkoła publiczna. Obecnie znajduje się tam ośrodek kultury będący miejscem spotkań mieszkańców i organizacji życia kulturalnego wsi.

3. Struktura przestrzenna miejscowości

Aktualny układ przestrzenny miejscowości wynika w sposób bezpośredni z charakteru najwcześniejszego osadnictwa na obecnym obszarze gminy. Początkowe samorzutne osadnictwo z przełomu XII/XIII wieku zostało uporządkowane i zracjonalizowane w wyniku wielkiej reformy agrarnej (zwanej pomiarą włóczną) zapoczątkowanej w połowie XVI wieku. Wprowadzony wówczas system osadniczy polegający m.in na komasacji gruntów, rozdziale dóbr prywatnych od kościelnych i skarbowych i wymierzeniu gruntów pod nowe wsie i folwarki utrwalił się na terenie gminy w formie niemal niezmienionej do dziś. Jego pozostałością jest także rodzaj rozplanowania wsi zwany szeregówką, charakteryzujący się rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Ani późniejsze wydarzenia historyczne ani przeprowadzane reformy rolne nie wpłynęły w żaden znaczący sposób na zmianę pierwotnego układu przestrzennego wsi. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

4. Powierzchnia

Powierzchnia miejscowości to obszar 1050 ha, z czego użytki rolne zajmują 990 ha. Pozostałość to obszary leśne.

5. Ludność

Obecnie Brzozową zamieszkuje 401 mieszkańców. Struktura wiekowa przedstawia się następująco:

0-18 lat 81

19-60 lat 216

powyżej 60 lat:104

Liczba mieszkańców od kilku lat nieznacznie spada. Wzrasta za to liczba osób w wieku poprodukcyjnym, w związku z czym wzrasta zapotrzebowanie na pomoc osobom starszym w formie usług opiekuńczych.

III. Inwentaryzacja zasobów wsi Brzozowa

Inwentaryzacja zasobów miejscowości została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych w Urzędzie Gminy, danych statystycznych oraz informacji zgromadzonych przez mieszkańców Brzozowej. Zasoby – to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ja obszaru, które mogą być wykorzystane w realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć związanych z odnową wsi.

1. Infrastruktura społeczna

Brzozowa jest wsią praktycznie pozbawioną infrastruktury społecznej. Istnieje tu jedynie remiza strażacka i świetlica wiejska. . Ochotnicza Straż Pożarna działa tu aktywnie od 1925 roku. Jednostka dysponuje samochodem bojowym oraz niezbędnym sprzętem do prowadzenia akcji gaśniczych.

2. Infrastruktura techniczna

Miejscowość uzbrojona jest w sieć energetyczną, wodociągową i telefoniczną. Brakuje tu jednak sieci teleinformatycznej i kanalizacji. Ścieki odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników przyzagrodowych. Prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów organizowana przez spółkę BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym. Stan drogi przechodzącej przez miejscowość jest dobry, natomiast przebudowy wymagają drogi gminne i powiatowe.

3. Zasoby przyrodnicze

Wieś położona jest nad dopływem Biebrzy – rzeką Brzozówką. Dolina rzeki Brzozówki stanowi znaczący i wielkoprzestrzenny element systemu przyrodniczego gminy o znaczeniu regionalnym i funkcjach ekologicznych, krajobrazowych i gospodarczych. Zasoby przyrodnicze wsi stanowią warunki sprzyjające rozwojowi agroturystyki.

4. Rolnictwo i gospodarka

Rolnictwo opiera się na indywidualnych gospodarstwach rolnych.Przewagę stanowią gospodarstwa o powierzchni do 15 ha. Gleby należą tu do średnio urodzajnych (klasy IV, V), w związku z czym głównymi uprawami są zboża paszowe. Prowadzona jest hodowla bydła i trzody chlewnej. Na terenie sołectwa działalność prowadzi warsztat samochodowy i dwa punkty handlowe. W miejscowości zachowały się następujące obiekty zabytkowe:

a) zespół kościoła parafialnego.
- kościół murowany pw. św. Jana Chrzciciela
- dzwonnica
- ogrodzenie z bramą
- cmentarz parafialny i przykościelny

b) zagroda nr 93
- dom z oborą drewn. (koniec XIX w.)

- obora drewn.
- stodoła drewn.

c) dom z oborą nr 13

d) dom z oborą nr 57

e) dom z oborą nr 89

IV. Analiza SWOT

Podczas tworzenia Planu Odnowy Miejscowości Brzozowa określiliśmy czynniki decydujące o możliwości jego realizacji. Przedstawione poniżej zestawienie pokazuje mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

V. Priorytety, kierunki i cele rozwojowe miejscowości

Przyszłość miejscowości Brzozowa jest przede wszystkim związana z rolnictwem i rozwojem agroturystyki. Te dwie dziedziny mogą w przyszłości przyczynić się do szybszego rozwoju tej wsi. Brzozowa położona jest w dość atrakcyjnym miejscu nad rzeką Brzozówką, w pobliżu ważnego szlaku komunikacyjnego Białystok – Suwałki. Plan Rozwoju Miejscowości Brzozowa opracowany przez mieszkańców wsi zakłada realizację działań ze sfer życia społeczno-kulturalnego i gospodarczego. Planowane kierunki rozwoju zakładają

1. Rozwój infrastruktury kulturalno-rekreacyjnej

2. Rozwój infrastruktury publicznej (drogi, chodniki, kanalizacja)

3. Poprawa standardu życia mieszkańców

4. Poprawa wizerunku wsi

5. Renowacja kościoła parafialnego

6. Stwarzanie możliwości dodatkowego źródła dochodu

PRIORYTET 1 – Podnoszenie atrakcyjności kulturalnej i turystycznej miejscowości Brzozowa

Cele: Zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych, poprawa estetyki wsi, tworzenie warunków do zagospodarowania czasu wolnego mieszkańcom, szczególnie dzieciom i młodzieży, wzbogacenie oferty turystycznej.

Zadanie 1. modernizacja budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowanie placu.

Zadanie 2. zorganizowanie i oznaczenie ścieżek rowerowych i pieszych

PRIORYTET II. Unowocześnienie i budowa infrastruktury komunikacyjno-technicznej

Cele: poprawa bezpieczeństwa, zwiększenie dostępu do terenów inwestycyjnych, dostosowanie sieci dróg do wymaganych standardów,wyrównywanie dysproporcji w dostępie i wykorzystaniu internetu oraz usprawnienie przepływu informacji,

Zadanie 3. przebudowa i modernizacja dróg dojazdowych

Zadanie 4. poprawa stanu technicznego chodników

Zadanie 5. budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

Zadanie 6. budowa kanalizacji sanitarnej

PRIORYTET III - Edukacja i integracja mieszkańców

Cel: Wzbogacenie oferty szkoleniowo-edukacyjnej

Zadanie 7. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności edukacyjnej i oświatowej

Cel: Wzbogacenie oferty kulturalno-rekreacyjnej

Zadanie 8. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Priorytet I

Zadanie inwestycyjne 1. : Modernizacja budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowanie placu.

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest modernizacja budynku ośrodka kultury. Mieszkańcy Brzozowej ustalili, że jest on wizytówką miejscowości i miejscem integracji społecznej. Ośrodek Kultury jest budynkiem murowanym, parterowym, z nieużytkowanym poddaszem. W budynku jest wydzielona część klubowa wraz z zapleczem sanitarnym, kotłownią i garażem. Ośrodek kultury jest częściowo odnowiony i wyposażony w podstawowy sprzęt, jednak wymaga dalszych prac modernizacyjnych. Modernizacji wymaga także plac przed budyniem. Zakres prac będzie obejmował:

1. docieplenie ścian zewnętrznych

2. wymianę stolarki okiennej i drzwiowej

3. podokienniki zewnętrzne

4. wymianę pokryć dachowych i obróbek blacharskich

5. utwardzenie placu

Szacunkowy koszt zadania : 169 427 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2010

Źródła finansowania: 118 851 zł – PROW , 50 576 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie 2: Zorganizowanie i oznaczenie ścieżek rowerowych

Opis zadania: Atutem wsi pod względem turystycznym jest położenie miejscowości nad rzeka Brzozówką i bezpośrednia bliskość strefy brzegowej. Zorganizowanie i oznakowanie ścieżek rowerowych i pieszych sprzyjać będzie rozwojowi turystyki i podniesie atrakcyjność miejscowości.

Szacunkowy koszt zadania: 30 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2014

Zakończenie realizacji zadania: 2015

Źródła finansowania: 30 000 zł - budżet gminy Jaświły

Priorytet II

Zadanie inwestycyjne 3: przebudowa dróg dojazdowych

Opis zadania : Przedmiotem zadania jest przebudowa dróg dojazdowych ok. 3 km . Przebudowa polegać będzie na wykonaniu podbudowy oraz wykonaniu nawierzchni żwirowej o szerokości 6 m.

Szacunkowy koszt : 200 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: 100 000 tys zł – FOGR, 100 000 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 4: poprawa stanu technicznego chodników

Opis zadania : Przedmiotem zadania jest utwardzenie chodnika kostka brukową po jednej stronie drogi długości ok. 2,7 km. i szerokości 1,20 m

Szacunkowy koszt zadania : 300 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2014

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania : – 150 000 zł – budżet powiatu monieckiego, 150 000 – budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 5: Budowa elementów bezprzewodowej sieci internetowej

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa stacji przekaźnikowych technologii WiMax i WiFi niezbędnych do udostępniania mieszkańcom internetu bezprzewodowego. Stacje przekaźnikowe łączyć się będą z masztem telekomunikacyjnym w Jaświłach

Szacunkowy koszt zadania: 250 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania: 2012

Źródła finansowania: – 212 500 zł - RPO WP, 37 500 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 6: budowa kanalizacji:

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa kanalizacji sanitarnej. Mieszkańcy wsi uznali, że kanalizacja poprawi standard życia i pracy a także zmniejszy zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych w bezpośrednim sąsiedztwie zamieszkania. Kanalizacja odprowadzać będzie ścieki z budynków mieszkalnych do istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej w Jaświłach a następnie do oczyszczalni ścieków w Jaświłach. Planowanych jest wykonanie 100 przyłączy.

Szacunkowy koszt zadania: 2 000 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2012

Zakończenie realizacji zadania: 2014

Źródła finansowania: – 1 700 000 zł – RPO WP, 300 000 zł – budżet gminy Jaświły

Priorytet III.

Zadanie7. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności oświatowej

Opis zadania: organizowanie i współorganizowanie szkoleń i kursów dla różnych grup mieszkańców

Szacunkowy koszt zadania: 10 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: – 10 000 zł - budżet gminy Jaświły

Zadanie 8. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej Opis zadania: organizowanie spotkań tematycznych w formie warsztatów artystycznych i rękodzielniczych, rozgrywek sportowych i zawodów strażackich i imprez kulturalno – rekreacyjnych.

Szacunkowy koszt zadania: 20 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: – 20 000 zł - budżet gminy Jaświły

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy

VIII. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Brzozowa. Ponadto projekt będzie oddziaływał na okoliczne sołectwa. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno – kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo – rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Brzozowa. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Brzozowej. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej – sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

X. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Brzozowa ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 4

do Uchwały Nr XXII/107/09

Rady Gminy Jaświły

z dnia 17 lutego 2009 r.

PLAN ODNOWY

MIEJSCOWOŚCI JAŚWIŁY

NA LATA 2009-2016

Jaświły, styczeń 2009

Spis treści

1. Wstęp

2. Charakterystyka miejscowości

2.1. Położenie i przynależność administracyjna

2.2. Rys historyczny

2.3. Struktura przestrzenna miejscowości

2.4. Powierzchnia

2.5. Ludność

3. Inwentaryzacja zasobów miejscowości

3.1.Infrastruktura społeczna

3.2. Infrastruktura techniczna

3.3. Zasoby przyrodnicze

3.4. Rolnictwo i gospodarka

4. Analiza SWOT

5. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

6. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

7. Harmonogram realizacji planu odnowy
8. Oczekiwane rezultaty

9. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

10. Podsumowanie

1. Wstęp

Podstawą rozwoju miejscowości Jaświły jest dokument pn. „Plan Odnowy Miejscowości Jaświły na lata 2009-2016”, który określa cele i kierunki działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2009 - 2016. Dokument ten poddano ocenie mieszkańców, a następnie został uchwalony przez Radę Gminy Jaświły.

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich stanowi kluczowe wyzwanie dla Polski w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 - 2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”.

Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Jaświły jest obszar tej miejscowości. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, zarys historyczny, inwentaryzację zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem działań.

Celem niniejszego planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny, oczekiwany i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta.

Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim mieszkańcom godziwy standard i jakość życia oraz zdoła zatrzymać młodzież na miejscu. Nie jako „mini-miasto”, wysoko zurbanizowana i konkurująca z ośrodkami miejskimi bogactwem oferty, ale właśnie jako „nowa wieś”, nowoczesna, lecz ceniąca i zachowująca swój wiejski charakter i kulturową specyfikę.

Zapisy Planu Odnowy Miejscowości Jaświły na lata 2009-2015 są spójne z Narodową Strategią Spójności na lata 2007-2013, Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013, ze Strategią Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020r., zatem działania zaproponowane w omawianym opracowaniu nawiązują do dokumentów strategicznych wyższego rzędu.

Plan Odnowy Miejscowości Jaświły, to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno-gospodarczej na lata 2009-2016. Podstawą opracowania planu jest Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego , Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły oraz Program Rozwoju Lokalnego Gminy Jaświły przyjęty Uchwałą Nr XII/53/07 Rady Gminy Jaświły z dnia 28 grudnia 2007.

Niniejszy plan jest planem otwartym, stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.Projekt wprowadzonych do planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacji społecznych.

2. Charakterystyka miejscowości Jaświły.

2.1. Położenie i przynależność administracyjna.

Jaświły to wieś średniej wielkości w woj. podlaskim, w północno-wschodniej części powiatu monieckiego. Miejscowość, będąca siedzibą gminy położona jest ponad 50 km. od Białegostoku, 16 km. od Moniek i 8 km. od Biebrzańskiego Parku Narodowego. Wieś znajduje się w korzystnym położeniu względem najbliższych miast : Knyszyn, Mońki, Goniądz, Suchowola. Jaświły, jako centrum administracyjno-gospodarcze gminy typowo rolniczej pełnią następujące funkcje:

- usługowe o znaczeniu lokalnym w zakresie : edukacji, opieki zdrowotnej, opieki

socjalnej, kultury, administracji, obsługi finansowej, handlu i usług

- mieszkaniowe

- obsługi rolnictwa

- produkcji rolnej

2.2. Zarys historyczny

Położenie Gminy Jaświły na pograniczu Mazowsza, Prus i Księstwa Litewskiego przez wieki kształtowało historię tego regionu. Etymologia nazwy Jaświły wywodzi się najprawdopodobniej z czasów osadnictwa uchodźców jaćwieskich w XIII i XIV wieku na tereny obecnej gminy Jaświły. Wskazują na to nazwy miejscowości o typowym brzmieniu bałtyckim : Jadeszki, Jatwieź, Mociesze, Jaświłki.

Załamanie potęgi krzyżackiej w 1410 roku zakończyło okres wojen i najazdów. Pokój, jaki zapanował stworzył nowe możliwości rozwoju osadnictwa i gospodarki. Prowadził je Aleksander Jagiellończyk, władca Księstwa Litewskiego. Jaświły, jako część dóbr rajgrodzko-goniądzkich zarządzane były przez Michała Glińskiego, marszałka dwornego Aleksandra Jagiellończyka. Z tego okresu pochodzi pierwsza wzmianka o dobrach Jaświły pochodząca z 1493 roku, z aktu nadania pustowszczyzny Mikicin Janowi Sławkiemu. Od 1509 roku dobrami rajgrodzko-goniądzkimi władał Mikołaj Radziwiłł, kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego. Przebudował on dawne osadnictwo, zakładał nowe wsie, komunikację i stworzył nową strukturę kościelną. W początkach XVI wieku wieś weszła w skład starostwo knyszyńskiego. Starostwo knyszyńskie składało się z 15 wójtostw. W skład wójtowstwa jaświlskiego wchodziły wsie: Jaświły, Mociesze, Romejki, Jadeszki i Gurbicze.

W XVII wieku – podczas potopu szweckiego nastapiło spustoszenie pólnocnej części Podlasia. Najazdy tatarskie i zaraza zdziesiątkowały tutejszą ludność. Mieszkańcy Jaświł czynnie brali udział podczas powstań narodowych w XIX w. W 1863 roku pod Jaświłami doszło do potyczki zbrojnej oddziału powstańczego z wojskami carskimi, która nie przyniosła dużych strat powstańcom. Działania wojenne podczas I Wojny Światowej ominęły Jaświły. Najbliższy odcinek frontu znajdował się w okolicach Goniądza i Osowca. Mieszkańcy Jaświł aktywnie uczestniczyli w walkach o odzyskanie niepodległości. W okresie międzywojennym Jaświły były wsią gminną. Należało do niej 30 sołectw. Jedną z najważniejszych instytucji tego okresu była szkoła powszechna. Dość prężnie działało Koło Przysposobienia Wojskowego. W 1923 roku powstaje w Jaświłach parafia rzymsko-katolicka a w 1924 Ochotnicza Straż Pożarna. Podczas II Wojny Światowej Jaświły zostały spalone. Ocalało niewiele domów. W okresie powojennym Jaświły były siedzibą Gminnej Rady Narodowej, Gromadzkiej Rady Narodowej oraz Gminnej Rady Narodowej. W latach 1960-1972 Gromadzka Rada Narodowa wybudowała większość obecnie istniejących obiektów użyteczności publicznej: Ośrodka Zdrowia, budynku OSP i Urzędu Gminy, Lecznicy Zwierząt, magazynów i sklepów GS „Sch”, Agronomówka.

2.3. Struktura przestrzenna miejscowości

Jaświły są miejscowością, gdzie w niewielkim stopniu został naruszony tradycyjny układ urbanistyczny, obejmujący pierwotna strukturę dróg i kierunków rozwoju osadnictwa. Układ ten charakteryzuje się zwartą zabudową i rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

2.4. Powierzchnia

Powierzchnia miejscowości to obszar 989 ha. Najwięcej zajmują użytki rolne – 452 ha, następnie użytki zielone – 381 ha. Pozostałą powierzchnię stanowią lasy.

2.5. Ludność

Obecnie Jaświły zamieszkuje 596 mieszkańców co stanowi 10,4 % ogółu mieszkańców gminy. Struktura wiekowa przedstawia się następująco:

0-18 lat 157

19-60 lat 341

powyżej 60 lat:98

Liczba mieszkańców od kilku lat nieznacznie, ale jednak systematycznie spada. W stosunku do 2006 roku spadła o 21 osób. Następstwem tego zjawiska staje się z kolei spadek średniego poziomu wykształcenia mieszkańców oraz spadek poziomu i aktywności społecznej i przedsiębiorczości, co przekłada się na rynek pracy i odczuwalny brak dochodów mieszkańców. Jak wynika z powyższych danych wzrasta liczba osób w wieku poprodukcyjnym, w związku z tym wzrasta zapotrzebowanie na pomoc osobom starszym w formie usług opiekuńczych.

3. Inwentaryzacja zasobów miejscowości

Inwentaryzacja zasobów miejscowości została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych w Urzędzie Gminy, danych statystycznych oraz informacji zgromadzonych przez mieszkańców Jaświł. Zasoby – to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ja obszaru, które mogą być wykorzystane w realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć związanych z odnową wsi.

3.1. Infrastruktura społeczna

Jaświły to centrum administracyjne gminy. Zlokalizowane tu są praktycznie wszystkie instytucje użyteczności publicznej : Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodek Zdrowia, Zespół Szkół, Gminna Biblioteka Publiczna, Gminny Ośrodek Kultury, Komisariat Policji, Oddział Banku Spółdzielczego w Mońkach. W Gminnej Bibliotece Publicznej powstała izba pamięci Melanii Burzyńskiej- poetki ludowej z Jaświł. Natomiast w Gminnym Ośrodku Kultury Izba Regionalna „Dom pradziadków”. W ramach Poakcesyjnego Programu Wspierania Obszarów Wiejskich w Jaświłach w budynku Urzędu Gminy powstał Klub Przedszkolaka oraz w Gminnym Ośrodku Kultury klub fitness.

3.2. Infrastruktura techniczna.

We wsi istnieje sieć wodociągowa, kanalizacyjna i energetyczna (przebudowana w 2007 r.).

Do sieci wodociągowej przyłączone są wszystkie gospodarstwa domowe. W 1997 r. została uruchomiona mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków. Do sieci kanalizacyjnej przyłączonych jest 98% gospodarstw domowych. W 2004 r. została rozbudowana hydrofornia z dwoma zbiornikami wyrównywawczymi o łącznej pojemności 300 m³. Wprowadzono system pomp kaskadowych, który umożliwił odbiór wody pod stałym ciśnieniem. Większość mieszkańców posiada przyłącza telefoniczne. Od 2005 r prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych przez spółkę BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym.

3.3.Zasoby przyrodnicze

Analizując zasoby wsi można stwierdzić, że największe znaczenie ma rolniczy charakter oraz środowisko przyrodnicze miejscowości. Wokół Jaświł znajduje się wiele terenów zalesionych. Przeważa płaskie ukształtowanie terenu z niewielkimi wzniesieniami i obniżeniami. Rolniczy charakter oraz występowanie lasów powodują, że na terenie wsi istnieje wiele dróg polnych, które mogłyby zostać dostosowane do standardu ścieżek rowerowych i spacerowych. Po za tym na terenie miejscowości znajdują się przydrożne krzyże i kapliczki.

3.4. Rolnictwo i gospodarka.

Pomimo, że Jaświły są typowo wsią rolniczą, mieszkańcy w większości utrzymują się z pracy poza rolnictwem. W sferze produkcji rolnej przeważają rodzinne gospodarstwa rolne o średniej wielkości 15 ha. Gleby należą do średnio urodzajnych, większość gruntów klasy IV. Głównymi uprawami są zboża. Gospodarstwa rolne specjalizują się w produkcji mleka, żywca i produkcji roślinnej. Większość mieszkańców zatrudnionych jest w instytucjach publicznych i zakładach usługowo-handlowych. Działalność gospodarcza prowadzona jest przez ponad 20 punktów handlowych i usługowych: usługi weterynaryjne, sklepy spożywczo-przemysłowe, aptekę, stację paliw i kontroli pojazdów, usługi fryzjerskie, usługi stolarskie, usługi budowlane, sprzedaż materiałów budowlanych i do produkcji rolnej.

4. Analiza SWOT

Podczas tworzenia Planu Odnowy Miejscowości Jaświły określiliśmy czynniki decydujące o możliwości jego realizacji. Przedstawione poniżej zestawienie pokazuje mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

5. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

Podczas prac nad Planem Odnowy Miejscowości Jaświły przeprowadzono spotkania z mieszkańcami, podczas których określone zostały priorytety rozwoju miejscowości.

Wymienione poniżej priorytety rozwoju i podporządkowane im cele wpisują się w dokumenty strategiczne Gminy Jaświły, a przede wszystkim związane są z efektywnym wykorzystaniem środowiska naturalnego i bogactwa zasobów kulturowych oraz wyposażenie miejscowości w nowoczesną infrastrukturę komunalną.

PRIORYTET 1 – Modernizacja i rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej i kulturalnej

Cele: zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców, podniesienie atrakcyjności wsi, integracja społeczności lokalnej, kultywowanie i odtwarzanie dawnych zwyczajów i tradycji, poprawa wyglądu wsi, wyrównywanie szans rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży, podniesienie standardu bazy sportowej i rekreacyjnej.

PRIORYTET II. Rozwój infrastruktury technicznej

Cele: podniesienie standardu życia i pracy na wsi, wzrost atrakcyjności mieszkaniowej i inwestycyjnej wsi, poprawa funkcjonalności i stanu środowiska naturalnego, wyrównywanie dysproporcji w dostępie i wykorzystaniu internetu.

PRIORYTET III. Edukacja i integracja mieszkanców

Cele - Wzbogacenie oferty edukacyjnej , sportowej, kulturalnej i rekreacyjnej , zagospodarowanie czasu wolnego mieszkańcom, wyrównywanie szans edukacyjnych, rozwijanie zainteresowań twórczych, zachowanie dziedzictwa kulturowego

6. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną.

Zapisy zawarte w Planie Odnowy Miejscowości Jaświły spełniają warunek zgodności z zapisami w dokumentach dotyczących rozwoju gminy tj. Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Jaświły. Cele i zadania określone w Planie Odnowy Miejscowości są wewnętrznie zgodne a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągania celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu.

Planowanymi do realizacji zadaniami we wsi Jaświły są:

1. Remont infrastruktury drogowej.

2. Rozbudowa oczyszczalni ścieków.

3. Budowa zespołu boisk przy Zespole Szkół w Jaświłach

4. Modernizacja Gminnego Ośrodka Kultury wraz z zagospodarowaniem placu.

5. Inspirowanie i wspieranie działalności społecznej i kulturalno-oświatowej

Opis zadań do realizacji

1. Remont infrastruktury drogowej.

Inwestycja obejmuje budowę chodnika przy głównej drodze przebiegającej przez miejscowość

Szacunkowy koszt planowanego przedsięwzięcia: 250 000 ,00 zł

Termin realizacji: 2009-2016

Źródła finansowania : 125 000 zł- Starostwo Powiatowe w Mońkach , 125 000 zł – budżet gminy Jaświły

2. Rozbudowa oczyszczalni ścieków.

W związku z planowaną rozbudową systemu gminnej kanalizacji, przewiduje się znaczne zwiększenie ilości ścieków dopływających do istniejącej oczyszczalni ścieków, co pociąga za sobą konieczność rozbudowy oczyszczalni, przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury.

Oczyszczalnia ścieków w Jaświłach zlokalizowana jest na terenie przewidzianym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy Jaświły. Plan ten wyznacza tereny usuwania nieczystości oznaczone symbolem N. Teren istniejącej komunalnej oczyszczalni ścieków w Jaświłach w części graficznej planu oznaczony jest symbolem 1 NO. Na terenie oczyszczalni ścieków dopuszcza się rozbudowę i budowę obiektów i urządzeń służących oczyszczaniu ścieków. Teren oczyszczalni zajmuje część działki nr 198/1 i przylega do lokalnej drogi biegnącej od Kościoła w Jaświłach do Jaświłek. Skrajem terenu biegnie rów melioracyjny R-M-123, zasilający ciek Biebła, lewy dopływ Brzozówki wpadającej do Biebrzy.

Do oczyszczalni doprowadzane są ścieki pochodzące z sukcesywnie rozbudowywanego grawitacyjno - tłocznego systemu kanalizacji ścieków o charakterze bytowym. Zgodnie z koncepcją rozbudowy kanalizacji sanitarnej na terenie gminy Jaświły, do rozbudowanej i zmodernizowanej oczyszczalni doprowadzane będą ścieki z miejscowości takich jak: Bobrówka, Brzozowa I, Jaświłki, Jaświły, Mikicin I, Mociesze, Romejki, Rutkowskie Duże, Rutkowskie Małe. W miejscowościach tych w końcu roku 2003 na terenach o dość zwartej zabudowie zamieszkiwało ok. 1970 mieszkańców. Pozostałe ok. 1090 mieszkańców zamieszkuje na terenach o zabudowie rozproszonej lub kolonijnej, gdzie będzie stosowana gospodarka ściekowa wykorzystująca rozwiązania indywidualne.

Łączna przepustowość zmodernizowanej oczyszczalni „Jaświły" będzie wynosić 1970 RLM(179m3/d). Przewiduje się sukcesywną budowę kanalizacji oraz jednoetapową rozbudowę i modernizację oczyszczalni ścieków

Szacunkowy koszt planowanego przedsięwzięcia: 2 810 599 zł

Termin realizacji: 2009-2010

Źródła finansowania: 2 107 949 zł – PROW, 702 650 zł – budżet gminy Jaświły

3. Budowa zespołu boisk przy Zespole Szkół w Jaświłach

Przedmiotem inwestycji jest budowa zespołu boisk i urządzeń sportowych z modułowym systemowym budynkiem zaplecza boisk ORLIK 2012. Inwestycja przeznaczona jest do celów wypoczynku, rekreacji. Zakres inwestycji obejmuje:

- budowę – BOISKA DO PIŁKI NOŻNEJ o wymiarach 30 m x 62 m i nawierzchni syntetycznej

- budowę – BOISKA DO KOSZYKÓWKI I SIATKÓWKI o wymiarach 19,10 m x 32,10 m i nawierzchni syntetycznej.

- budowę zaplecza boisk - ORLIK 2012

- budowę ciągu komunikacyjnego

- budowę oświetlenia boisk z naświetlaczami i instalacja odgromowa

- budowę – ogrodzenia terenu z brama wjazdowa i furtka wejściowa

- budowę infrastruktury technicznej podziemnej

Szacunkowy koszt planowanego przedsięwzięcia: 1 000 000,00 zł

Termin realizacji: 2009-2010 r.

Źródła finansowania: 333 000 zł – Ministerstwo Sportu i Turystyki, 333 000 zł – Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, 333 000 zł – budżet gminy Jaświły

5. Modernizacja ośrodka kultury wraz z zagospodarowaniem placu.

Gminny Ośrodek Kultury jest miejscem, gdzie skupiają się najważniejsze lokalne inicjatywy społeczne. Organizowane są w nim zajęcia i imprezy dla wszystkich mieszkańców wsi i gminy o znaczeniu ponad lokalnym. Ośrodek pełni rolę centrum kulturalno-edukacyjnego gminy.

Modernizacja wraz z zagospodarowaniem terenu obejmować będzie:

-docieplenie ścian zewnętrznych,

-docieplenie dachu,

-wymianę stolarki okiennej,

-modernizację centralnego ogrzewania,

-remont łazienek i pomieszczeń biblioteki,

-ogrodzenie placu

Szacunkowy koszt planowanego przedsięwzięcia: 155 964 zł

Termin realizacji: 2009-2010

Źródła finansowania: 116 973 zł – PROW, 38 991 zł – budżet gminy Jaświly

6. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-oświatowej

Zakres zadania obejmuje podwyższenie standardów bazy materialnej instytucji kultury, utrzymanie i organizacja nowych przedsięwzięć artystycznych o zasięgu lokalnym i ponad lokalnym, twórcze kontynuowanie lokalnych tradycji, wzbogacanie księgozbioru.

Szacunkowy koszt planowanego przedsięwzięcia: 500 000 zł

Termin realizacji: 2009-2010

Źródła finansowania: 500 000 – budżet gminy Jaświły

7. Harmonogram realizacji planu odnowy

8. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi. Ponadto projekt będzie oddziaływał na mieszkańców gminy. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno – kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo – rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

9. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Jaświły. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Jaświł. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej – sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

10. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji , sportu i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Jaświły ma także służyć ochronie integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz zwiększeniu szans edukacyjnych i rozwojowych.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 5

do Uchwały Nr XXII/107/09

Rady Gminy Jaświły

z dnia 17 lutego 2009 r.

PLAN ODNOWY

MIEJSCOWOŚCI ZABIELE

NA LATA 2009-2016

Zabiele, , luty 2009

Spis treści

I. Wstęp

II. Charakterystyka miejscowości

1. Położenie i przynależność administracyjna

2. Zarys historyczny

3. Powierzchnia

4. Ludność

5. Struktura przestrzenna miejscowości

III. Inwentaryzacja zasobów miejscowości

1. Infrastruktura społeczna

2. Infrastruktura techniczna

3. Zasoby przyrodnicze

4. Rolnictwo i gospodarka

IV. Analiza SWOT

V. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy
VIII. Oczekiwane rezultaty

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

X. Podsumowanie

I. Wstęp

Plan odnowy wsi Zabiele opracowano w celu wykorzystania w pełni istniejącego potencjału i szans rozwojowych, a zarazem dostępu do środków pomocowych krajowych i unijnych. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Zabiele w głównej mierze jest uzależniona od mobilizacji lokalnej społeczności i jej zaangażowania w podejmowanie wspólnych przedsięwzięć na rzecz podniesienia standardu życia, atrakcyjności turystycznej swojej miejscowości, a także zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych oraz rozwoju tożsamości mieszkańców.

Zasięg terytorialny Planu wyznaczają granice miejscowości Zabiele.

Kluczowym dokumentem dla Planu jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Niniejszy Plan ściśle powiązany jest ze Strategią Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020 r.

Plan Odnowy Miejscowości Zabiele to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno-gospodarczej na lata 2009-2016. Podstawą opracowania planu jest Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Jaświły, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły oraz Miejscowy Plan Przestrzennego Zagospodarowania Gminy.

Plan odnowy miejscowości Zabiele na lata 2009-2016 jest dokumentem otwartym, a zapisane w nim zadania będą aktualizowane stosownie do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych jak i zewnętrznych, pojawiających się nowych możliwości oraz zmiany hierarchii priorytetów przyjętych przez Radę Gminy Jaświły. Uwzględniane będą również nowe potrzeby zgłaszane przez radnych, stowarzyszenia i nieformalne grupy mieszkańców, organizacje pozarządowe, sektor publiczny i prywatny. Dokument ten poddano ocenie mieszkańców, a następnie został uchwalony przez Radę Gminy Jaświły.

II. Charakterystyka miejscowości Zabiele

1. Położenie i przynależność administracyjna

Zabiele to duża wieś zlokalizowana w granicach administracyjnych gminy Jaświły jako jedno z dwudziestu czterech sołectw. Północną część sołectwa stanowią obszary Biebrzańskiego Parku Narodowego. Zabiele usytuowane jest na granicy gminy Jaświły z gminą Sztabin i Suchowola. W pobliżu Zabiela przebiega droga nr 670 prowadząca z Osowca przez Dąbrowę Białostocką do granicy państwowej, nazywana traktem carskim. Przez wieś biegnie droga powiatowa Zabiele - Dolistowo Stare. Powierzchnia sołectwa wynosi 1625 hektarów. Zabiele liczy 646 mieszkańców, co czyni ją najludniejszą wsią w gminie Jaświły. Jak większość wsi Zabiele pełni funkcje mieszkalne, produkcji rolnej nastawionej na hodowlę bydła ze względu na obfitość łąk i pastwisk oraz usługowe w zakresie handlu, przetwórstwa drewna i agroturystyki.

2. Zarys historyczny

Wieś Zabiele została założona ok. 1500 roku jako wójtostwo w ramach akcji osadniczej prowadzonej przez Aleksandra Jagiellończyka – władcę Wielkiego Księstwa Litewskiego. W wieku XVI i XVII w Zabielu istniało założenie dworskie wraz z dobrze prosperującym folwarkiem. Wiadomo, że w 1587 roku posiadał on młyn o 3 kołach na rzece Brzozówka. Miejscowa ludność, oprócz uprawy ziemi i hodowli trudniła się m.in. osocznictwem i piwowarstwem. W latach 1561 – 1564 część gruntów wójtostwa zaczęła podlegać leśnictwu knyszyńskiemu. Cały proces osadnictwa zakończył się zasadniczo w połowie XVI wieku, kiedy Zygmunt I Stary włączył tereny obecnej gminy Jaświły do Korony i utworzył osobne starostwa goniądzkie i knyszyńskie. Zabiele podlegało wówczas starostwu knyszyńskiemu. W skład wójtostwa Zabielskiego wchodziły 3 wsie: Zabiele, Nowosiółki i Jatwieź. Koniec wieku XVII przyniósł wielkie spustoszenie północnej części Podlasia w wyniku „potopu szwedzkiego” i najazdów tatarskich a reszty zniszczeń dopełniły zarazy z lat 1656 i 1661. Po trzecim rozbiorze Polski część województwa białostockiego przeszła pod panowanie pruskie. W wyniku nowego podziału administracyjnego powołano do życia dyrekcję powiatu białostockiego i sześć urzędów domenalnych, w tym Urząd Domenalny w Knyszynie, któremu podlegało starostwo Zabiele. Kompetencje administracyjne w starostwie uzyskał Józef von Karwowski. Późniejsza historia okazała się dla Zabiela łaskawa i wieś uniknęła zniszczeń związanych z powstaniami narodowymi i obiema wojnami światowymi. W okresie międzywojennym Zabiele należało już do gminy Jaświły. W 1928 roku powstała tu szkoła powszechna, która funkcjonowała do 2006 roku. W 1951 roku powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną, włączoną obecnie do krajowego systemu ratownictwa pożarniczego. W 2005 roku biskup Tadeusza Pikus ufundował dla tutejszej OSP sztandar. Pod koniec lat 50-tych wybudowano w Zabielu remizę strażacką, w której obecnie mieści się ośrodek kultury – miejsce spotkań i życia kulturalnego mieszkańców.

3. Struktura przestrzenna miejscowości

Aktualny układ przestrzenny miejscowości wynika w sposób bezpośredni z charakteru najwcześniejszego osadnictwa na obecnym obszarze gminy. Początkowe samorzutne osadnictwo z przełomu XII/XIII wieku zostało uporządkowane i zracjonalizowane w wyniku wielkiej reformy agrarnej (zwanej pomiarą włóczną) zapoczątkowanej w połowie XVI wieku. Wprowadzony wówczas system osadniczy polegający m.in na komasacji gruntów, rozdziale dóbr prywatnych od kościelnych i skarbowych i wymierzeniu gruntów pod nowe wsie i folwarki utrwalił się na terenie gminy w formie niemal niezmienionej do dziś. Jego pozostałością jest także rodzaj rozplanowania wsi zwany szeregówką, charakteryzujący się rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Ani późniejsze wydarzenia historyczne ani przeprowadzane reformy rolne nie wpłynęły w żaden znaczący sposób na zmianę pierwotnego układu przestrzennego wsi. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

4. Powierzchnia

Powierzchnia sołectwa Zabiele wynosi 1625 hektarów, w tym użytków rolnych - 1500 ha lasów 85 ha.

5. Ludność

Zabiele liczy 646 mieszkańców. Struktura wiekowa wsi przedstawia się następująco:

0 -18 lat: 137

19-60 lat: 357

powyżej 60 lat:152

Struktura ekonomiczna ludności w Zabielu jest zbliżona do struktury ekonomicznej ludności zamieszkującej teren gminy. W miejscowości występuje większy procentowy udział osób w wieku produkcyjnym. Liczba ludności miejscowości w latach 2000 – 2006 wykazała tendencję malejącą. Przyczyn należy upatrywać w ujemnym przyroście naturalnym oraz w ogólnym trendzie pośród młodych osób do lat 30–stu polegającym na zdobywaniu środków na tzw. „życiowy start” w dużych miastach i poza granicami kraju, co wynika z ograniczonych perspektyw rozwoju i zatrudnienia na obszarze gminy.

III. Inwentaryzacja zasobów Zabiela

Inwentaryzacja zasobów miejscowości została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych w Urzędzie Gminy, danych statystycznych oraz informacji zgromadzonych przez mieszkańców Zabiela. Zasoby – to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane przy realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć związanych z odnową wsi.

1. Infrastruktura społeczna

Zabiele jest wsią praktycznie pozbawioną infrastruktury społecznej. Od 1951 działa tu aktywnie Ochotnicza Straż Pożarna, dzięki czemu istnieje we wsi remiza strażacka pełniąca jednocześnie funkcję ośrodka kultury. W Zabielu znajduje się kaplica pod wezwaniem św. Stanisława Kostki, gdzie odprawiana jest msza w dniu patrona oraz msze okazjonalne. Dzieci i młodzież uczęszczają do Szkoły Podstawowej w Dolistowie Starym i Gimnazjum w Jaświłach.

2.Infrastruktura techniczna

98% gospodarstw podłączonych jest do sieci wodociągowej, zasilanej z dwóch studni głębinowych usytuowanych w miejscowości Dolistowo Stare, a ok. 80% gospodarstw do sieci

kanalizacyjnej. Ścieki odprowadzane są do oczyszczalni mechaniczno-biologicznej w Dolistowie Nowym. Wieś włączona jest do systemu selektywnej zbiórki odpadów realizowanej przez spółkę BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym. Zabiele posiada także przestarzały system oświetlenia ulicznego. Wieś dysponuje systemem telefonii stacjonarnej, brak tu jednak sieci internetowej.

3. Zasoby przyrodnicze

Położenie Zabiela w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego stwarza możliwości rozwoju agroturystyki a malownicze okolice, obfitujące w łąki i tereny leśne idealnie nadają się do wytyczenia szlaków pieszych i rowerowych.

4. Rolnictwo i gospodarka

Podstawą istnienia i funkcjonowania wsi jest rolnictwo indywidualne. Wieś Zabiele liczy 173 gospodarstwa. Większość gruntów rolnych występujących na terenie Zabiela stanowią gleby przeciętnej jakości (klasy IV, V, VI), na których uprawia się głównie zboża . W miejscowości Zabiele panują korzystne warunki do prowadzenia hodowli bydła, zwłaszcza mlecznego.

Działalność gospodarcza i usługowa istniejąca w Zabielu ogranicza się do sklepu spożywczo-przemysłowego, tartaku i jednego gospodarstwa agroturystycznego. We wsi Zabiele zachowały się następujące obiekty starego budownictwa zagrodowego:

a/ budynek gospodarczy z 1939 roku w zagrodzie nr 21,

b/dom drewniany z murowaną częścią gospodarczą w zagrodzie nr 22,

c/dom z częścią gospodarczą zbudowany na przełomie XIX/XX w zagrodzie 67,

d/ dom murowany z 1926 r w zagrodzie nr 93,

e/dom murowany z lat 20-tych XX w w zagrodzie nr 68

f/ wiatrak holenderski zbudowany w 1946 roku,

g/ młyn holenderski z połowy lat 60-tych XX wieku.

IV. Analiza SWOT

Jest to analiza mająca na celu przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów oraz ustalenia słabych i mocnych stron miejscowości oraz najbliższego otoczenia społeczno-gospodarczego, infrastrukturalnego i przyrodniczego, które przekłada się bezpośrednio na szanse i zagrożenia wsi w okresie perspektywicznym. Praca nad analizą SWOT wsi Zabiele pozwoliła na uzyskanie opinii, wniosków i uwag dotyczących podjęcia działań służących rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości.

V. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

Plan Rozwoju Miejscowości Zabiele opracowany przez mieszkańców wsi zakłada realizację działań ze sfer życia społeczno -kulturalnego i gospodarczego. Jej walory przyrodniczo -krajobrazowe, zachowana architektura wiejska, kultywowane zwyczaje i obrzędy stanowią podstawę kierunków rozwoju miejscowości i zachowania jej dziedzictwa historycznego i kulturowego.

PRIORYTET 1 – Wzrost atrakcyjności miejscowości poprzez właściwe zagospodarowanie przestrzeni publicznej

Cel: zaspokojenie potrzeb społecznych, kulturalnych, oświatowych i rekreacyjnych mieszkańcom wsi.

Zadania:

- modernizacja i rozbudowa budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowaniem placu

- modernizacja zbiornika wodnego (stawu)

Cel:poprawa bezpieczeństwa i estetyki wsi

Zadania : - przebudowa i modernizacja infrastruktury drogowej obejmująca remont dróg gminnych i dojazdowych - budowa chodników - modernizacja oświetlenia ulicznego - budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

PRIORYTET 2 - Edukacja i integracja mieszkańców

Cel: Wzbogacenie oferty szkoleniowo -edukacyjnej

Zadania: Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności oświatowej i edukacyjnej

Cel: Wzbogacenie oferty kulturalno-rekreacyjnej

Zadania: Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Priorytet I

Zadanie inwestycyjne 1. - modernizacja i rozbudowa budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowaniem placu

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest dobudowa i termomodernizacja budynku świetlicy wiejskiej. Jest to budynek murowany parterowy z nieużytkowanym poddaszem, kryty dachem dwuspadowym (eternit), nie podpiwniczony. W jednej części budynku znajdują się węzły sanitarne i kotłownia, w drugiej sala klubowa. Stolarka okienna istniejącego budynku jest drewniana, podwójnie szklona w słabym stanie. Wymiany wymagają drzwi wejściowe oraz wrota garażowe. Mieszkańcy Zabiela ustalili, że świetlica jest wizytówką miejscowości, miejscem integracji społecznej i organizacji czasu wolnego. Zakres prac będzie obejmował dobudowę do budynku parterowego, krytego dachem dwuspadowym o wymiarach 18 m x 8 m budynku o wymiarach zewnętrznych 9,30 m x 4 m z przeznaczeniem na salę komputerową oraz instalację centralnego ogrzewania, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian i stropu, wymianę pokrycia dachowego i obróbek blacharskich, wykonanie chodnika i dojść do budynku. Planowane jest również wykonanie chodnika wokół zbiornika wodnego. Szacunkowy koszt zadania: 180 156 zł Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009 Zakończenie realizacji zdania: 2010 Źródła finansowania: – 119 459 zł - PROW, 60 697 zł - budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 2: modernizacja zbiornika wodnego (stawu)

Opis zadania: Przedmiotem zadania oczyszczenie stawu oraz zamontowanie fontanny podświetlonej

Szacunkowy koszt zadania: 150 000 zł Rozpoczęcie realizacji zadania: 2014 Zakończenie realizacji zdania: 2016 Źródła finansowania: – 150 000 zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 3: przebudowa i modernizacja infrastruktury drogowej obejmująca remont dróg gminnych i dojazdowych na długości 6 km o nawierzchni żwirowej i szerokości 6 m.

Szacunkowy koszt zadania: 300 000 zł Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009 Zakończenie realizacji zdania: 2016 Źródła finansowania: – 300 000 zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 4: budowa chodników o długości 2,1 km

Szacunkowy koszt zadania: 250 000 zł Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010 Zakończenie realizacji zdania: 2011 Źródła finansowania: – 125 000 zł budżet Starostwa Powiatowego w Mońkach, 125 000zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 5: modernizacja oświetlenia ulicznego

Szacunkowy koszt zadania: 200 000 zł Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010 Zakończenie realizacji zdania: 2010 Źródła finansowania: – 300 000 zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 6:budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa stacji przekaźnikowych technologii WiMax i WiFi niezbędnych do udostępniania mieszkańcom internetu bezprzewodowego. Stacje przekaźnikowe łączyć się będą z masztem telekomunikacyjnym w Jaświłach

Szacunkowy koszt zadania :250 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania:2010

Zakończenie realizacji zadania:2012

Źródła finansowania: – 212 500 zł - RPO WP, 37 500 zł – budżet gminy Jaświły

Priorytet 2.

Zadanie 7:Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności oświatowej i edukacyjnej

Opis zadania : - organizowanie szkoleń i kursów dla różnych grup mieszkańców

Szacunkowy koszt zadania: 20 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: – 20 000 zł – budżet gminy Jaświły

Zadanie 8: Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

Opis zadania: organizowanie spotkań tematycznych w formie warsztatów artystycznych i rękodzielniczych, rozgrywek sportowych i zawodów strażackich oraz imprez kulturalno – rozrywkowych Szacunkowy koszt zadania :50 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: 50 000 zł – budżet gminy Jaświły

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy

VIII. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Zabiele. Ponadto projekt będzie oddziaływał na okoliczne sołectwa. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno – kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo – rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Zabiele. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Zabiela. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej – sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

X. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Zabiele ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.

Realizacja zamierzeń wymienionych poniżej zakłada osiągnięcie następujących rezultatów:

- zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców,

- podniesienie atrakcyjności wsi,

- integracja społeczności wiejskiej

- podniesienie standardu życia mieszkańców,

- kultywowanie i odnawianie dawnych zwyczajów i tradycji,

- poprawa estetyki wsi,

- wzrost atrakcyjności turystycznej i ekonomicznej wsi

- poprawa funkcjonalności miejscowości,

- poprawa stanu środowiska naturalnego.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski