UCHWAŁA NR XXV/120/09

RADY GMINY JAŚWIŁY

z dnia 10 czerwca 2009r.

o zatwierdzeniu planów rozwoju miejscowości.

Na podstawie art. 18 ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458, z 2009r. Nr 52, poz. 420), w związku z §10 ust. 2, pkt 2, It. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 38, poz. 220, Nr 156, poz. 974) uchwala się, co następuje:

§ 1. Zatwierdza się opracowane przez grupy inicjatywne mieszkańców sołectw i przyjęte przez zebrania wiejskie, plany rozwoju następujących miejscowości:

Plan Rozwoju Miejscowości Brzozowa I, stanowiący załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały;

Plan Rozwoju Miejscowości Zabiele, stanowiący załącznik Nr 2 do niniejszej uchwały.

§ 2. Traci moc §1 pkt 3 i 5 uchwały Nr XXII/107/09 Rady Gminy Jaświły z dnia 17 lutego 2009 r. o zatwierdzeniu planów rozwoju miejscowości.

§ 3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Jaświły.

§ 4. Uchwala wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 1

do uchwały Nr XXV/120/09

Rady Gminy Jaświły

z dnia 10 czerwca 2009

PLAN ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI BRZOZOWA I

NA LATA 2009-2016

Spis treści

I.Wstęp

II. Charakterystyka miejscowości Brzozowa I

1. Położenie i przynależność administracyjna

2. Zarys historyczny

3. Powierzchnia

4. Ludność

5. Struktura przestrzenna miejscowości

III. Inwentaryzacja zasobów wsi Brzozowa I.

1. Sfera społeczna

2. Zasoby przyrodnicze

3.Rolnictwo i gospodarka

IV. Analiza SWOT

V. Priorytety, kierunki i cele rozwojowe miejscowości

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy
VIII. Oczekiwane rezultaty

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

X. Podsumowanie

I. WSTĘP

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Jaświły przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Brzozowa.

Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.

W ramach działania pomocą finansową zostaną objęte projekty dotyczące:

budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów:

pełniących funkcje publiczne, społeczno - kulturalne, rekreacyjne i sportowe,

służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,

kształtowania obszaru przestrzeni publicznej;

budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno -kulturalnych;

zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie,
w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne;

odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci;

kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.

Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Brzozowa jest obszar tej miejscowości.

Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem działań.

Plan Odnowy Miejscowości Brzozowa to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno -gospodarczej na lata 2009-2016. Podstawą opracowania planu jest Program Rozwoju Lokalnego Gminy Jaświły zatwierdzony Uchwałą nr XII/53/07 Rady Gminy Jaświły z dnia 28.12.2007r., Studium Uwarunkowań Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Jaświły oraz Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły

Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.

Projekt wprowadzonych do Planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacje społeczne.

II Charakterystyka miejscowości Brzozowa

1. Położenie i przynależność administracyjna.

Brzozowa to wieś średniej wielkości w woj. podlaskim, w północno-wschodniej części powiatu monieckiego nad rzeką Brzozówką, która stanowi wschodnią naturalną granicę gminy Jaświły. Wieś graniczy z gminami Korycin i Suchowola. Brzozowa spełnia tradycyjne funkcje wsi:

- mieszkalną,

- produkcji rolnej

- funkcje usługowe w ograniczonym zakresie

2. Zarys historyczny

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z dokumentu sygnowanego przez króla Zygmunta Augusta datowanego 2 stycznia 1534 roku, który wymieniał tę wieś jako nowo

kolonizowaną - „Nową Wolę nad rzeką Berezową”. Nowo erygowane wójtostwo brzozowskie składało się z Brzozowej (włók 56), Bobrówki (włók 52) i Olszanki (włók 10).

Brzozowa i powstały w niej folwark Grodzisk/Brzozowa zaliczały się do dóbr własnych króla i podlegały starostwu knyszyńskiemu. W latach 60-tych XVI wieku folwark przybrał formę renesansowej kompozycji kwaterowej. Do czasów dzisiejszych z dawnego majątku przetrwało kilka drzew przy alei dojazdowej, sadzawka i resztki zabudowań: stodoły, piwnicy, magazynu gorzelni. W drugiej połowie XVI wieku powstała w Brzozowej pierwsza kaplica. Zygmunt August potwierdził dokument erekcyjny kościoła parafialnego w „nowej Woli nad rzeką Berezową”. Kościół budowany był z myślą o przyciągnięciu na te tereny nowych osadników. Kolejna wzmianka o wsi Brzozowa pochodzi z 1812 roku, kiedy jako właścicielka wsi i folwarku wymieniana jest Maria z Radziwiłłów Krasińska. Wiadomo także, że do 1820 roku kościół w Brzozowej uległ znacznej dewastacji. W 1859 roku ks. Mateusz Babecki rozpoczął budowę kościoła murowanego, a główny materiał budulcowy stanowił kamień polny. Poświęcenie nowego kościoła nastąpiło 26 czerwca 1865 roku. Do 1863 roku Brzozowa stanowiła filię parafii Kalinówka Kościelna. Cmentarz parafialny założono w 1870 roku. Do dziś zachowały się na nim oryginalne krzyże żelazne i kute kowalskie. W Brzozowej istnieje także cmentarz przykościelny z największą liczbą zachowanych nagrobków w gminie. Do osobliwości wsi zaliczyć można niezwykłych rozmiarów kamień umieszczony we współczesnej bramie wjazdowej do kościoła, który legendy kojarzą z pogańskimi obrzędami sobótkowymi. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku powstała w Brzozowej jednoklasowa szkoła powszechna, a w 1925 roku powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną. Kataklizm II wojny światowej nie oszczędził mieszkańców Brzozowej. W 1941 roku cztery rodziny zostały zesłane na Sybir, a w czasie odwrotu wojsk niemieckich w 1944 roku podczas działań wojennych nad rzeką Brzozówką wieś została zbombardowana i niemal doszczętnie spalona. Jednak staraniami mieszkańców wieś odbudowano. Mimo braku budynku szkolnego, lekcje prowadzono w prywatnych izbach. W latach 1958-60 wybudowano w Brzozowej remizę strażacką. Od 1989 do 2005 funkcjonowała tam 6-klasowa szkoła publiczna. Obecnie znajduje się tam ośrodek kultury będący miejscem spotkań mieszkańców i organizacji życia kulturalnego wsi.

3. Struktura przestrzenna miejscowości

Aktualny układ przestrzenny miejscowości wynika w sposób bezpośredni z charakteru najwcześniejszego osadnictwa na obecnym obszarze gminy. Początkowe samorzutne osadnictwo z przełomu XII/XIII wieku zostało uporządkowane i zracjonalizowane w wyniku wielkiej reformy agrarnej (zwanej pomiarą włóczną) zapoczątkowanej w połowie XVI wieku. Wprowadzony wówczas system osadniczy polegający m.in na komasacji gruntów, rozdziale dóbr prywatnych od kościelnych i skarbowych i wymierzeniu gruntów pod nowe wsie i folwarki utrwalił się na terenie gminy w formie niemal niezmienionej do dziś. Jego pozostałością jest także rodzaj rozplanowania wsi zwany szeregówką, charakteryzujący się rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Ani późniejsze wydarzenia historyczne ani przeprowadzane reformy rolne nie wpłynęły w żaden znaczący sposób na zmianę pierwotnego układu przestrzennego wsi. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

4. Powierzchnia

Powierzchnia miejscowości to obszar 1050 ha, z czego użytki rolne zajmują 990 ha. Pozostałość to obszary leśne.

5. Ludność

Obecnie Brzozową zamieszkuje 401 mieszkańców. Struktura wiekowa przedstawia się następująco:

0-18 lat 81

19-60 lat 216

powyżej 60 lat: 104

Liczba mieszkańców od kilku lat nieznacznie spada. Wzrasta za to liczba osób w wieku poprodukcyjnym, w związku z czym wzrasta zapotrzebowanie na pomoc osobom starszym w formie usług opiekuńczych.

III. Inwentaryzacja zasobów wsi Brzozowa I

Inwentaryzacja zasobów miejscowości została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych w Urzędzie Gminy, danych statystycznych oraz informacji zgromadzonych przez mieszkańców Brzozowej. Zasoby — to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ja obszaru, które mogą być wykorzystane w realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć związanych z odnową wsi.

1. Infrastruktura społeczna

Brzozowa jest wsią praktycznie pozbawioną infrastruktury społecznej. Istnieje tu jedynie remiza strażacka i świetlica wiejska. . Ochotnicza Straż Pożarna działa tu aktywnie od 1925 roku. Jednostka dysponuje samochodem bojowym oraz niezbędnym sprzętem do prowadzenia akcji gaśniczych.

2. Infrastruktura techniczna

Miejscowość uzbrojona jest w sieć energetyczną, wodociągową i telefoniczną. Brakuje tu jednak sieci teleinformatycznej i kanalizacji. Ścieki odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników przyzagrodowych. Prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów organizowana przez spółkę BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym. Stan drogi przechodzącej przez miejscowość jest dobry, natomiast przebudowy wymagają drogi gminne i powiatowe.

3. Zasoby przyrodnicze

Wieś położona jest nad dopływem Biebrzy — rzeką Brzozówką. Dolina rzeki Brzozówki stanowi znaczący i wielkoprzestrzenny element systemu przyrodniczego gminy o znaczeniu regionalnym i funkcjach ekologicznych, krajobrazowych i gospodarczych. Zasoby przyrodnicze wsi stanowią warunki sprzyjające rozwojowi agroturystyki.

4. Rolnictwo i gospodarka

Rolnictwo opiera się na indywidualnych gospodarstwach rolnych.Przewagę stanowią gospodarstwa o powierzchni do 15 ha. Gleby należą tu do średnio urodzajnych (klasy IV, V), w związku z czym głównymi uprawami są zboża paszowe. Prowadzona jest hodowla bydła i trzody chlewnej. Na terenie sołectwa działalność prowadzi warsztat samochodowy i dwa punkty handlowe. W miejscowości zachowały się następujące obiekty zabytkowe:

a)zespół kościoła parafialnego.
- kościół murowany pw. św. Jana Chrzciciela
- dzwonnica
- ogrodzenie z bramą
- cmentarz parafialny i przykościelny

b) zagroda nr 93
- dom z oborą drewn. (koniec XIX w.)

- obora drewn.
- stodoła drewn.

c) dom z oborą nr 13

d) dom z oborą nr 57

e) dom z oborą nr 89

IV. Analiza SWOT

Podczas tworzenia Planu Odnowy Miejscowości Brzozowa określiliśmy czynniki decydujące o możliwości jego realizacji. Przedstawione poniżej zestawienie pokazuje mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

V. Priorytety, kierunki i cele rozwojowe miejscowości

Przyszłość miejscowości Brzozowa jest przede wszystkim związana z rolnictwem i rozwojem agroturystyki. Te dwie dziedziny mogą w przyszłości przyczynić się do szybszego rozwoju tej wsi. Brzozowa położona jest w dość atrakcyjnym miejscu nad rzeką Brzozówką, w pobliżu ważnego szlaku komunikacyjnego Białystok — Suwałki. Plan Rozwoju Miejscowości Brzozowa opracowany przez mieszkańców wsi zakłada realizację działań ze sfer życia społeczno-kulturalnego i gospodarczego. Planowane kierunki rozwoju zakładają

1. Rozwój infrastruktury kulturalno-rekreacyjnej

1. Rozwój infrastruktury publicznej (drogi, chodniki, kanalizacja)
2. Poprawa standardu życia mieszkańców
3. Poprawa wizerunku wsi
4. Renowacja kościoła parafialnego
5. Stwarzanie możliwości dodatkowego źródła dochodu

PRIORYTET 1 — Podnoszenie atrakcyjności kulturalnej i turystycznej miejscowości Brzozowa

Cele: Zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych, poprawa estetyki wsi, tworzenie warunków do zagospodarowania czasu wolnego mieszkańcom, szczególnie dzieciom i młodzieży, wzbogacenie oferty turystycznej.

Zadanie 1.modernizacja budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowanie placu.

Zadanie 2.zorganizowanie i oznaczenie ścieżek rowerowych i pieszych

PRIORYTET II. Unowocześnienie i budowa infrastruktury komunikacyjno-technicznej

Cele: poprawa bezpieczeństwa, zwiększenie dostępu do terenów inwestycyjnych, dostosowanie sieci dróg do wymaganych standardów,wyrównywanie dysproporcji w dostępie i wykorzystaniu internetu oraz usprawnienie przepływu informacji,

Zadanie 3.przebudowa i modernizacja dróg dojazdowych

Zadanie 4.poprawa stanu technicznego chodników

Zadanie 5.budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

Zadanie 6. budowa kanalizacji sanitarnej

PRIORYTET III - Edukacja i integracja mieszkańców

Cel: Wzbogacenie oferty szkoleniowo-edukacyjnej

Zadanie 7.Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności edukacyjnej i oświatowej

Cel: Wzbogacenie oferty kulturalno-rekreacyjnej

Zadanie 8. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Priorytet I

Zadanie inwestycyjne 1. : Modernizacja budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowanie placu.

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest modernizacja budynku ośrodka kultury. Mieszkańcy Brzozowej ustalili, że jest on wizytówką miejscowości i miejscem integracji społecznej. Ośrodek Kultury jest budynkiem murowanym, parterowym, z nieużytkowanym poddaszem. W budynku jest wydzielona część klubowa wraz z zapleczem sanitarnym, kotłownią i garażem. Ośrodek kultury jest częściowo odnowiony i wyposażony w podstawowy sprzęt, jednak wymaga dalszych prac modernizacyjnych. Modernizacji wymaga także plac przed budyniem. Zakres prac będzie obejmował:

1. docieplenie ścian zewnętrznych

2. wymianę stolarki okiennej i drzwiowej

3. podokienniki zewnętrzne

4. wymianę pokryć dachowych i obróbek blacharskich

5. utwardzenie placu

Szacunkowy koszt zadania : 174 308 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2010

Źródła finansowania: 174 308 zł — budżet gminy Jaświły

Zadanie 2: Zorganizowanie i oznaczenie ścieżek rowerowych

Opis zadania: Atutem wsi pod względem turystycznym jest położenie miejscowości nad rzeka Brzozówką i bezpośrednia bliskość strefy brzegowej. Zorganizowanie i oznakowanie ścieżek rowerowych i pieszych sprzyjać będzie rozwojowi turystyki i podniesie atrakcyjność miejscowości.

Szacunkowy koszt zadania: 30 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2014

Zakończenie realizacji zadania: 2015

Źródła finansowania: 30 000 zł - budżet gminy Jaświły

Priorytet II

Zadanie inwestycyjne 3: przebudowa dróg dojazdowych

Opis zadania : Przedmiotem zadania jest przebudowa dróg dojazdowych ok. 3 km . Przebudowa polegać będzie na wykonaniu podbudowy oraz wykonaniu nawierzchni żwirowej o szerokości 6 m.

Szacunkowy koszt : 200 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: 100 000 tys zł — FOGR, 100 000 zł — budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 4: poprawa stanu technicznego chodników

Opis zadania : Przedmiotem zadania jest utwardzenie chodnika kostka brukową po jednej stronie drogi długości ok. 2,7 km. i szerokości 1,20 m

Szacunkowy koszt zadania : 300 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2014

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania : — 150 000 zł — budżet powiatu monieckiego, 150 000 — budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 5: Budowa elementów bezprzewodowej sieci internetowej

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa stacji przekaźnikowych technologii WiMax i WiFi niezbędnych do udostępniania mieszkańcom internetu bezprzewodowego. Stacje przekaźnikowe łączyć się będą z masztem telekomunikacyjnym w Jaświłach

Szacunkowy koszt zadania: 250 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania: 2012

Źródła finansowania: — 212 500 zł - RPO WP, 37 500 zł — budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 6: budowa kanalizacji:

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa kanalizacji sanitarnej. Mieszkańcy wsi uznali, że kanalizacja poprawi standard życia i pracy a także zmniejszy zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych w bezpośrednim sąsiedztwie zamieszkania. Kanalizacja odprowadzać będzie ścieki z budynków mieszkalnych do istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej w Jaświłach a następnie do oczyszczalni ścieków w Jaświłach. Planowanych jest wykonanie 100 przyłączy.

Szacunkowy koszt zadania: 2 000 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2012

Zakończenie realizacji zadania: 2014

Źródła finansowania: — 1 700 000 zł — RPO WP, 300 000 zł — budżet gminy Jaświły

Priorytet III.

Zadanie7. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności oświatowej

Opis zadania: organizowanie i współorganizowanie szkoleń i kursów dla różnych grup mieszkańców

Szacunkowy koszt zadania: 10 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: — 10 000 zł - budżet gminy Jaświły

Zadanie 8. Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

Opis zadania: organizowanie spotkań tematycznych w formie warsztatów artystycznych i rękodzielniczych, rozgrywek sportowych i zawodów strażackich i imprez kulturalno — rekreacyjnych.

Szacunkowy koszt zadania: 20 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: — 20 000 zł - budżet gminy Jaświły

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy

VIII. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Brzozowa. Ponadto projekt będzie oddziaływał na okoliczne sołectwa. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno — kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo — rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Brzozowa. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Brzozowej. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej — sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

X. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Brzozowa ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski

Załącznik Nr 2

do uchwały Nr XXV/120/09

Rady Gminy Jaświły

z dnia 10 czerwca 2009

PLAN ODNOWY

MIEJSCOWOŚCI ZABIELE

NA LATA 2009-2016

Spis treści

I. Wstęp

II. Charakterystyka miejscowości

1. Położenie i przynależność administracyjna

2. Zarys historyczny

3. Powierzchnia

4. Ludność

5. Struktura przestrzenna miejscowości

III. Inwentaryzacja zasobów miejscowości

1. Infrastruktura społeczna

2. Infrastruktura techniczna

3. Zasoby przyrodnicze

4. Rolnictwo i gospodarka

IV. Analiza SWOT

V. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy
VIII. Oczekiwane rezultaty

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

X. Podsumowanie

I. Wstęp

Plan odnowy wsi Zabiele opracowano w celu wykorzystania w pełni istniejącego potencjału i szans rozwojowych, a zarazem dostępu do środków pomocowych krajowych i unijnych. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Zabiele w głównej mierze jest uzależniona od mobilizacji lokalnej społeczności i jej zaangażowania w podejmowanie wspólnych przedsięwzięć na rzecz podniesienia standardu życia, atrakcyjności turystycznej swojej miejscowości, a także zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych oraz rozwoju tożsamości mieszkańców.

Zasięg terytorialny Planu wyznaczają granice miejscowości Zabiele.

Kluczowym dokumentem dla Planu jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Niniejszy Plan ściśle powiązany jest ze Strategią Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020 r.

Plan Odnowy Miejscowości Zabiele to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno-gospodarczej na lata 2009-2016. Podstawą opracowania planu jest Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Jaświły, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jaświły oraz Miejscowy Plan Przestrzennego Zagospodarowania Gminy.

Plan odnowy miejscowości Zabiele na lata 2009-2016 jest dokumentem otwartym, a zapisane w nim zadania będą aktualizowane stosownie do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych jak i zewnętrznych, pojawiających się nowych możliwości oraz zmiany hierarchii priorytetów przyjętych przez Radę Gminy Jaświły. Uwzględniane będą również nowe potrzeby zgłaszane przez radnych, stowarzyszenia i nieformalne grupy mieszkańców, organizacje pozarządowe, sektor publiczny i prywatny. Dokument ten poddano ocenie mieszkańców, a następnie został uchwalony przez Radę Gminy Jaświły.

II. Charakterystyka miejscowości Zabiele

1. Położenie i przynależność administracyjna

Zabiele to duża wieś zlokalizowana w granicach administracyjnych gminy Jaświły jako jedno z dwudziestu czterech sołectw. Północną część sołectwa stanowią obszary Biebrzańskiego Parku Narodowego. Zabiele usytuowane jest na granicy gminy Jaświły z gminą Sztabin i Suchowola. W pobliżu Zabiela przebiega droga nr 670 prowadząca z Osowca przez Dąbrowę Białostocką do granicy państwowej, nazywana traktem carskim. Przez wieś biegnie droga powiatowa Zabiele - Dolistowo Stare. Powierzchnia sołectwa wynosi 1625 hektarów. Zabiele liczy 646 mieszkańców, co czyni ją najludniejszą wsią w gminie Jaświły. Jak większość wsi Zabiele pełni funkcje mieszkalne, produkcji rolnej nastawionej na hodowlę bydła ze względu na obfitość łąk i pastwisk oraz usługowe w zakresie handlu, przetwórstwa drewna i agroturystyki.

2. Zarys historyczny

Wieś Zabiele została założona ok. 1500 roku jako wójtostwo w ramach akcji osadniczej prowadzonej przez Aleksandra Jagiellończyka — władcę Wielkiego Księstwa Litewskiego. W wieku XVI i XVII w Zabielu istniało założenie dworskie wraz z dobrze prosperującym folwarkiem. Wiadomo, że w 1587 roku posiadał on młyn o 3 kołach na rzece Brzozówka. Miejscowa ludność, oprócz uprawy ziemi i hodowli trudniła się m.in. osocznictwem i piwowarstwem. W latach 1561 — 1564 część gruntów wójtostwa zaczęła podlegać leśnictwu knyszyńskiemu. Cały proces osadnictwa zakończył się zasadniczo w połowie XVI wieku, kiedy Zygmunt I Stary włączył tereny obecnej gminy Jaświły do Korony i utworzył osobne starostwa goniądzkie i knyszyńskie. Zabiele podlegało wówczas starostwu knyszyńskiemu. W skład wójtostwa Zabielskiego wchodziły 3 wsie: Zabiele, Nowosiółki i Jatwieź. Koniec wieku XVII przyniósł wielkie spustoszenie północnej części Podlasia w wyniku „potopu szwedzkiego” i najazdów tatarskich a reszty zniszczeń dopełniły zarazy z lat 1656 i 1661. Po trzecim rozbiorze Polski część województwa białostockiego przeszła pod panowanie pruskie. W wyniku nowego podziału administracyjnego powołano do życia dyrekcję powiatu białostockiego i sześć urzędów domenalnych, w tym Urząd Domenalny w Knyszynie, któremu podlegało starostwo Zabiele. Kompetencje administracyjne w starostwie uzyskał Józef von Karwowski. Późniejsza historia okazała się dla Zabiela łaskawa i wieś uniknęła zniszczeń związanych z powstaniami narodowymi i obiema wojnami światowymi. W okresie międzywojennym Zabiele należało już do gminy Jaświły. W 1928 roku powstała tu szkoła powszechna, która funkcjonowała do 2006 roku. W 1951 roku powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną, włączoną obecnie do krajowego systemu ratownictwa pożarniczego. W 2005 roku biskup Tadeusza Pikus ufundował dla tutejszej OSP sztandar. Pod koniec lat 50-tych wybudowano w Zabielu remizę strażacką, w której obecnie mieści się ośrodek kultury — miejsce spotkań i życia kulturalnego mieszkańców.

3. Struktura przestrzenna miejscowości

Aktualny układ przestrzenny miejscowości wynika w sposób bezpośredni z charakteru najwcześniejszego osadnictwa na obecnym obszarze gminy. Początkowe samorzutne osadnictwo z przełomu XII/XIII wieku zostało uporządkowane i zracjonalizowane w wyniku wielkiej reformy agrarnej (zwanej pomiarą włóczną) zapoczątkowanej w połowie XVI wieku. Wprowadzony wówczas system osadniczy polegający m.in na komasacji gruntów, rozdziale dóbr prywatnych od kościelnych i skarbowych i wymierzeniu gruntów pod nowe wsie i folwarki utrwalił się na terenie gminy w formie niemal niezmienionej do dziś. Jego pozostałością jest także rodzaj rozplanowania wsi zwany szeregówką, charakteryzujący się rozmieszczeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych po obu stronach drogi w formie regularnych skupisk. Ani późniejsze wydarzenia historyczne ani przeprowadzane reformy rolne nie wpłynęły w żaden znaczący sposób na zmianę pierwotnego układu przestrzennego wsi. Po oczynszowaniu chłopów i w wyniku tworzenia gospodarstw kolonijnych nastąpiło rozgęszczenie siedlisk, a wieś oprócz zwartej zabudowy ma osady kolonijne.

4. Powierzchnia

Powierzchnia sołectwa Zabiele wynosi 1625 hektarów, w tym użytków rolnych - 1500 ha lasów 85 ha.

5. Ludność

Zabiele liczy 646 mieszkańców. Struktura wiekowa wsi przedstawia się następująco:

0 -18 lat: 137

19-60 lat: 357

powyżej 60 lat: 152

Struktura ekonomiczna ludności w Zabielu jest zbliżona do struktury ekonomicznej ludności zamieszkującej teren gminy. W miejscowości występuje większy procentowy udział osób w wieku produkcyjnym. Liczba ludności miejscowości w latach 2000 — 2006 wykazała tendencję malejącą. Przyczyn należy upatrywać w ujemnym przyroście naturalnym oraz w ogólnym trendzie pośród młodych osób do lat 30—stu polegającym na zdobywaniu środków na tzw. „życiowy start” w dużych miastach i poza granicami kraju, co wynika z ograniczonych perspektyw rozwoju i zatrudnienia na obszarze gminy.

III. Inwentaryzacja zasobów Zabiela

Inwentaryzacja zasobów miejscowości została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych w Urzędzie Gminy, danych statystycznych oraz informacji zgromadzonych przez mieszkańców Zabiela. Zasoby — to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane przy realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć związanych z odnową wsi.

1. Infrastruktura społeczna

Zabiele jest wsią praktycznie pozbawioną infrastruktury społecznej. Od 1951 działa tu aktywnie Ochotnicza Straż Pożarna, dzięki czemu istnieje we wsi remiza strażacka pełniąca jednocześnie funkcję ośrodka kultury. W Zabielu znajduje się kaplica pod wezwaniem św. Stanisława Kostki, gdzie odprawiana jest msza w dniu patrona oraz msze okazjonalne. Dzieci i młodzież uczęszczają do Szkoły Podstawowej w Dolistowie Starym i Gimnazjum w Jaświłach.

2.Infrastruktura techniczna

98% gospodarstw podłączonych jest do sieci wodociągowej, zasilanej z dwóch studni głębinowych usytuowanych w miejscowości Dolistowo Stare, a ok. 80% gospodarstw do sieci

kanalizacyjnej. Ścieki odprowadzane są do oczyszczalni mechaniczno-biologicznej w Dolistowie Nowym. Wieś włączona jest do systemu selektywnej zbiórki odpadów realizowanej przez spółkę BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym. Zabiele posiada także przestarzały system oświetlenia ulicznego. Wieś dysponuje systemem telefonii stacjonarnej, brak tu jednak sieci internetowej.

3. Zasoby przyrodnicze

Położenie Zabiela w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego stwarza możliwości rozwoju agroturystyki a malownicze okolice, obfitujące w łąki i tereny leśne idealnie nadają się do wytyczenia szlaków pieszych i rowerowych.

4. Rolnictwo i gospodarka

Podstawą istnienia i funkcjonowania wsi jest rolnictwo indywidualne. Wieś Zabiele liczy 173 gospodarstwa. Większość gruntów rolnych występujących na terenie Zabiela stanowią gleby przeciętnej jakości (klasy IV, V, VI), na których uprawia się głównie zboża . W miejscowości Zabiele panują korzystne warunki do prowadzenia hodowli bydła, zwłaszcza mlecznego.

Działalność gospodarcza i usługowa istniejąca w Zabielu ogranicza się do sklepu spożywczo-przemysłowego, tartaku i jednego gospodarstwa agroturystycznego. We wsi Zabiele zachowały się następujące obiekty starego budownictwa zagrodowego:

a/ budynek gospodarczy z 1939 roku w zagrodzie nr 21,

b/dom drewniany z murowaną częścią gospodarczą w zagrodzie nr 22,

c/dom z częścią gospodarczą zbudowany na przełomie XIX/XX w zagrodzie 67,

d/ dom murowany z 1926 r w zagrodzie nr 93,

e/dom murowany z lat 20-tych XX w w zagrodzie nr 68

f/ wiatrak holenderski zbudowany w 1946 roku,

g/ młyn holenderski z połowy lat 60-tych XX wieku.

IV. Analiza SWOT

Jest to analiza mająca na celu przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów oraz ustalenia słabych i mocnych stron miejscowości oraz najbliższego otoczenia społeczno-gospodarczego, infrastrukturalnego i przyrodniczego, które przekłada się bezpośrednio na szanse i zagrożenia wsi w okresie perspektywicznym. Praca nad analizą SWOT wsi Zabiele pozwoliła na uzyskanie opinii, wniosków i uwag dotyczących podjęcia działań służących rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości.

V. Priorytety i cele rozwojowe miejscowości

Plan Rozwoju Miejscowości Zabiele opracowany przez mieszkańców wsi zakłada realizację działań ze sfer życia społeczno -kulturalnego i gospodarczego. Jej walory przyrodniczo -krajobrazowe, zachowana architektura wiejska, kultywowane zwyczaje i obrzędy stanowią podstawę kierunków rozwoju miejscowości i zachowania jej dziedzictwa historycznego i kulturowego.

PRIORYTET 1 — Wzrost atrakcyjności miejscowości poprzez właściwe zagospodarowanie przestrzeni publicznej

Cel: zaspokojenie potrzeb społecznych, kulturalnych, oświatowych i rekreacyjnych mieszkańcom wsi.

Zadania:

- modernizacja i rozbudowa budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowaniem placu

- modernizacja zbiornika wodnego (stawu)

Cel:poprawa bezpieczeństwa i estetyki wsi

Zadania :

- przebudowa i modernizacja infrastruktury drogowej obejmująca remont dróg gminnych i dojazdowych

- budowa chodników

- modernizacja oświetlenia ulicznego

- budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

PRIORYTET 2 - Edukacja i integracja mieszkańców

Cel: Wzbogacenie oferty szkoleniowo -edukacyjnej

Zadania: Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności oświatowej i edukacyjnej

Cel: Wzbogacenie oferty kulturalno-rekreacyjnej

Zadania: Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

VI. Opis planowanych zadań i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Priorytet I

Zadanie inwestycyjne 1. - modernizacja i rozbudowa budynku ośrodka kultury wraz z zagospodarowaniem placu

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest dobudowa i termomodernizacja budynku świetlicy wiejskiej. Jest to budynek murowany parterowy z nieużytkowanym poddaszem, kryty dachem dwuspadowym (eternit), niepodpiwniczony. W jednej części budynku znajdują się węzły sanitarne i kotłownia, w drugiej sala klubowa. Stolarka okienna istniejącego budynku jest drewniana, podwójnie szklona w słabym stanie. Wymiany wymagają drzwi wejściowe oraz wrota garażowe. Mieszkańcy Zabiela ustalili, że świetlica jest wizytówką miejscowości, miejscem integracji społecznej i organizacji czasu wolnego. Zakres prac będzie obejmował dobudowę do budynku parterowego, krytego dachem dwuspadowym o wymiarach 18 m x 8 m budynku o wymiarach zewnętrznych 9,30 m x 4 m z przeznaczeniem na salę komputerową oraz instalację centralnego ogrzewania, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian i stropu, wymianę pokrycia dachowego i obróbek blacharskich, wykonanie chodnika i dojść do budynku. Planowane jest również wykonanie chodnika wokół zbiornika wodnego.

Szacunkowy koszt zadania: 185 036

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zdania: 2010

Źródła finansowania: — 185 036 zł - budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 2: modernizacja zbiornika wodnego (stawu)

Opis zadania: Przedmiotem zadania oczyszczenie stawu oraz zamontowanie fontanny podświetlonej

Szacunkowy koszt zadania: 150 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2014

Zakończenie realizacji zdania: 2016

Źródła finansowania: — 150 000 zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 3: przebudowa i modernizacja infrastruktury drogowej obejmująca remont dróg gminnych i dojazdowych na długości 6 km o nawierzchni żwirowej i szerokości 6 m.

Szacunkowy koszt zadania: 300 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zdania: 2016

Źródła finansowania: — 300 000 zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 4: budowa chodników o długości 2,1 km

Szacunkowy koszt zadania: 250 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zdania: 2011

Źródła finansowania: — 125 000 zł budżet Starostwa Powiatowego w Mońkach, 125 000zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 5: modernizacja oświetlenia ulicznego

Szacunkowy koszt zadania: 200 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zdania: 2010

Źródła finansowania: — 300 000 zł budżet gminy Jaświły

Zadanie inwestycyjne 6:budowa elementów bezprzewodowej szerokopasmowej sieci internetowej

Opis zadania: Przedmiotem zadania jest budowa stacji przekaźnikowych technologii WiMax i WiFi niezbędnych do udostępniania mieszkańcom internetu bezprzewodowego. Stacje przekaźnikowe łączyć się będą z masztem telekomunikacyjnym w Jaświłach

Szacunkowy koszt zadania :250 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2010

Zakończenie realizacji zadania: 2012

Źródła finansowania: — 212 500 zł - RPO WP, 37 500 zł — budżet gminy Jaświły

Priorytet 2.

Zadanie 7:Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności oświatowej i edukacyjnej

Opis zadania : - organizowanie szkoleń i kursów dla różnych grup mieszkańców

Szacunkowy koszt zadania: 20 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: — 20 000 zł — budżet gminy Jaświły

Zadanie 8: Inspirowanie i wspieranie rozwoju działalności kulturalno-rekreacyjnej

Opis zadania: organizowanie spotkań tematycznych w formie warsztatów artystycznych i rękodzielniczych, rozgrywek sportowych i zawodów strażackich oraz imprez kulturalno — rozrywkowych

Szacunkowy koszt zadania :50 000 zł

Rozpoczęcie realizacji zadania: 2009

Zakończenie realizacji zadania: 2016

Źródła finansowania: 50 000 zł — budżet gminy Jaświły

VII. Harmonogram realizacji planu odnowy

VIII. Oczekiwane rezultaty

Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Zabiele. Ponadto projekt będzie oddziaływał na okoliczne sołectwa. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, podniesienia poziomu życia lokalnej społeczności, rozwoju społeczno — kulturowego oraz pobudzenia aktywności sportowo — rekreacyjnej. Ma służyć głównie lokalnej integracji, rozwojowi organizacji społecznych i poprawie bezpieczeństwa mieszkańców.

IX. Wdrażanie i monitorowanie planu odnowy

Wdrażanie planu odnowy miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Jaświły. Wdrożenie planu zleca się wójtowi gminy Jaświły, Radzie Sołeckiej i sołtysowi wsi Zabiele. Prace nad planem od samego początku będą poddane pełnej kontroli mieszkańców Zabiela. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac. Podczas przeglądu i aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości, mieszkańcy będą brać czynny udział w zgłaszaniu propozycji inwestycyjnych. Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegać stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania złożonych działań oraz zgodności ich z postawionymi zagrożeniami. Plan będzie modyfikowany poprzez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonywaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu rzeczywistego stanu realizacji działań oraz pośredniej — sprawozdawczej, polegającej na analizowaniu materiałów, wskaźników i statystyk.

X. Podsumowanie

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Ich istotą jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Zabiele ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.

Realizacja zamierzeń wymienionych poniżej zakłada osiągnięcie następujących rezultatów:

- zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców,

- podniesienie atrakcyjności wsi,

- integracja społeczności wiejskiej

- podniesienie standardu życia mieszkańców,

- kultywowanie i odnawianie dawnych zwyczajów i tradycji,

- poprawa estetyki wsi,

- wzrost atrakcyjności turystycznej i ekonomicznej wsi

- poprawa funkcjonalności miejscowości,

- poprawa stanu środowiska naturalnego.

Przewodniczący Rady

Bogusław Rutkowski